Płaszczka różowa z Wielkiej Rafy Koralowej

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Jedyna znana płaszczka różowa na świecie została po raz pierwszy zauważona w 2015 roku. Od tego czasu ta piękność, nazywana „Inspector Clouseau”, była widziana mniej niż 10 razy.

Kilka dni temu ponownie udało się zobaczyć płaszczkę różową. Zdjęcia zostały wykonane przez Kristiana Laine’a, fotografa, który nurkował w wodach niedaleko wyspy Lady Elliot. Najbardziej wysuniętej na południe rafy Wielkiej Rafy Koralowej w Australii.

Zdjęcia w mgnieniu oka obiegły sieci społecznościowe. To sprawiło, że wiele osób zainteresowało się płaszczką różową, którą po raz pierwszy zauważono w 2015 roku.

Słynna płaszczka należy do gatunku Mobula alfredi z rodziny Mobulidae. Jest uznawana za drugi co do wielkości gatunek manty na świecie. Zwierzę to zostało nazywane „Inspector Clouseau”, co nawiązuje do słynnej postaci z serii “Różowa Pantera”.

Płaszczka różowa – skąd ten kolor?

Pigmenty karotenoidowe są odpowiedzialne za wiele czerwonych, pomarańczowych i żółtych kolorów w świecie przyrody. I przynajmniej dla większości zwierząt cząsteczki dostają się do organizmu w jedzeniu.

Początkowo uważano, że kolor różowy płaszczki jest wynikiem diety. Podobnie jak różowe flamingi, które zawdzięczają swój kolor jedzeniu małych skorupiaków.

Nowa płaszczka różowa jest różowo-czarna

Płaszczki żyjące na rafie występują generalnie w trzech kolorach: czarnym, białym lub czarno-białym. Ten ostatni, który jest najczęstszym ma wzór zwany cieniowaniem z czarnym grzbietem i białym brzuchem.

Dlaczego kolorystyka zwierząt ma znaczenie?

Ogólnie rzecz biorąc zabarwienie odgrywa ważną rolę w różnych aspektach życia zwierząt. Jak już wspominaliśmy może pomóc chronić się przed drapieżnikami.

Jednocześnie u wielu gatunków zabarwienie może dostarczyć cennych informacji na temat płci, stanu fizycznego, dojrzałości lub chęci do kopulacji. Z tego powodu dobór naturalny często eliminuje wszelkie anormalności.

Istnieje jednak kilka przykładów, gdy dany osobnik – a nawet całe populacje – charakteryzuje się nieprawidłowym zabarwieniem, takim jak różowa płaszczka. Dzięki temu mogą przetrwać i rozmnażać się.

Czy różowy kolor płaszczki jest anormalny?

Tak, jest to jedna z różnych aberracji kolorystycznych opisanych w królestwie zwierząt. Chociaż nomenklatura nie została jeszcze ustalona to zgłoszono ponad tuzin różnych nazw, w tym bielactwo, melanizm, leucyzm i erytrizm. Niewątpliwie ta ostatnia jest jedną z najrzadszych aberracji.

Czy ta cecha daje zwierzętom jakąś przewagę?

Najczęściej występujące płaszczki o całkowicie czarnym zabarwieniu mają przewagę cieplną ze względu na ich doskonałe właściwości termoregulacyjne, które daje im ciemny kolor ciała. Z drugiej strony cierpią również z powodu większej presji drapieżników.

Albinizm i leucyzm, bez zabarwienia, są również powszechnymi nieprawidłowościami kolorystycznymi. Mają jednak prawdopodobnie niski wskaźnik przeżycia osobników na wolności.

Płaszczka różowa – wyjaśnienie koloru

Jak dotąd na zabarwienie istot morskich mają wpływ trzy klasy chromatoforów:

• Melanofory (komórki pigmentowe od brązowych po czarne)
• Ksantofory (żółte i czerwone komórki pigmentowe)
• Irydofory (wytwarzają błyszczącą, opalizującą i odbijającą skórę)

Często nieprawidłowe zabarwienie jest wynikiem mutacji genetycznych, które wpływają na rozwój, dystrybucję chromatoforów lub produkcję pigmentu.

Jednak identyfikacja genów ważnych dla transportu, przechowywania i przetwarzania karotenoidów (barwienie na czerwono) była trudna. W przeciwieństwie do dobrze scharakteryzowanych genów zaangażowanych w szlaki melanogenezy (barwienie na czarno).

W każdym razie do tej pory adaptacyjna ewolucja aberracji kolorów u istot morskich była niedoceniana przez naukowców. Zjawisko czerwonego zabarwienia wymaga dalszych badań.