Dziobaki są godne uwagi ze względu na swój dziwaczny wygląd. Wyglądają jak mieszanka innych zwierząt, z pyskiem podobnym do kaczego, stopami wydry, ogonem bobra i niektórymi gadopodobnymi cechami. Jeśli nie jesteś zaznajomiony z ich biologią, z pewnością zainteresuje Cię, jak rodzą się dziobaki.
Te zwierzęta pochodzące z Australii i Tasmanii należą do rzędu Monotremata, podobnie jak cztery inne enigmatyczne gatunki ssaków. Jego nazwa naukowa to Ornithorhynchus anatinus, i w kolejnych wierszach przedstawimy najważniejsze momenty jego reprodukcji i narodzin. Nie przegap ich!
Jakie są dziobaki?
Dziobak jest niesamowitym zwierzęciem i wygląda jak skrzyżowanie kaczki, bobra i wydry. Wynika to z wyglądu jego szerokiego, płaskiego, gładkiego pyska, dużego ogona i kolczastych łap. Nie posiada również zębów, gdyż w jamie ustnej ma tylko płytki keratynowe.
Dziobak jest doskonałym pływakiem i używa ogona do manewrowania i poruszania się po wodzie. Ponadto, błony między palcami również przyczyniają się do tej zdolności. Może jednak poruszać się po lądzie i posiada silne pazury, które umożliwiają mu kopanie podłoża.
Ten ssak ma ciało pokryte futrem, które chroni go przed zimnem i izoluje w wodzie. Jego kolor jest ciemnobrązowy, ale obszar brzuszny jest jaśniejszy. Jego wielkość jest różna u samic i samców, ponieważ te ostatnie są zwykle większe i cięższe, mierząc około 50 centymetrów. Samice ważą około 43 centymetrów.
Uderzającą cechą samca dziobaka jest jego zdolność do wytwarzania jadu, który wstrzykuje przez ostrogi na nogach. Substancja ta może zabić małe zwierzęta, ale nie ma obaw o jej wpływ na ludzi. Ich toksyny nie są śmiertelne, choć powodują bardzo silny ból.
Jak rozmnaża się dziobak?
Zanim zagłębimy się w to, jak rodzą się dziobaki, wyjaśnijmy ich cechy rozrodcze. Zwierzęta te rozmnażają się płciowo za pomocą jaj, podobnie jak pozostałe cztery istniejące stekowce. Jest to o tyle ciekawe, że nie występuje u innych ssaków.
Dziobaki są zwierzętami nocnymi i nieuchwytnymi, a ich zachowania rozrodcze w środowisku naturalnym są słabo poznane. Większość obserwowanych danych pochodzi od osobników żyjących w niewoli.
Te stekowce są poligyniczne, tzn. samce łączą się w pary z kilkoma samicami w okresie rozrodczym. Występuje tylko jeden roczny cykl godowy.
Zaloty i kopulacja
Zaloty dziobaka odbywają się w wodzie i mają zmienny czas trwania do 1 miesiąca. Wiąże się z etapem „zalotów”, w którym zwierzęta nie mają żadnego kontaktu, ale samiec próbuje poderwać samicę, gryząc jej ogon, na co ona odpowiada zachowaniem unikowym, jeśli nie jest gotowa do krycia.
Na tym etapie samce wydzielają intensywny i specyficzny zapach. Zachowują się agresywnie w stosunku do samic, ponieważ nękają je i zastraszają, próbując zmusić je do reakcji na spotkanie.
Samice kontrolują większość procesu rozrodczego, ponieważ to one decydują kiedy się on rozpocznie, gdzie się rozpocznie i jak długo będzie trwał. W ten sposób starają się zmniejszyć ryzyko związane z męską postawą.
Zachowania wymijające kobiet są zróżnicowane. Należą do nich ucieczka, opór i unikanie samców. To trzyma je bezpieczne od reprodukcyjnego nalegania swoich kolegów, podczas gdy nie są one gotowe do kojarzenia.
Gdy samica jest gotowa do kopulacji, pozwala samcowi ugryźć swój ogon i wspólnie wykonują taniec w wodzie. Następnie następuje zapłodnienie: samiec dziobaka przysiada na niej i wprowadza penisa do żeńskiej kloaki.
Jedną z ciekawostek reprodukcyjnych dziobaka jest to, że w okresie rozrodczym samce mogą walczyć między sobą o samice. W tych walkach zawodnicy używają swoich jadowitych ostróg jako broni.
Ciąża czy inkubacja?
Po kopulacji, samica jest odpowiedzialna za zbudowanie nory, która posłuży jako miejsce lęgowe. O dziwo, stekowce są jedynymi ssakami, które nie rodzą młodych, lecz rozmnażają się za pomocą jaj.
Okres ciąży (w macicy) trwa od 15 do 21 dni. Z drugiej strony, po złożeniu jaj w norze, samica wysiaduje jeszcze przez około 10 lub 11 dni.
Nory budowane są powyżej poziomu morza, na brzegach rzek lub strumieni. Składa się on z kilku wąskich tuneli zakończonych główną komorą inkubacyjną. Wielkość jamy jest zmienna i może wynosić od 3 metrów długości do ponad 10 metrów. Materiałem do ich wyrobu są mokre, martwe liście, które samice przenoszą za pomocą ogona.
Jak rodzą się potomkowie dziobaka?
O. anatinus wykluwa się z jaj, które są małe, okrągłe i mają średnicę około 11 milimetrów. Liczba jaj waha się od 1 do 3 egzemplarzy.
Te nowonarodzone stekowce są dość kruche i bezbronne, dlatego aby przeżyć, potrzebują opieki matki. Ponadto są niewidome, mają cienką różową skórę, są bezwłose i mają zęby (ale części są tracone podczas rozwoju).
Matka karmi młode swoim mlekiem. Interesujące jest jednak to, że nie posiada sutków. Pokarm jest więc uwalniany przez pory skóry przez wyspecjalizowane gruczoły. Dzieci dziobaków są odżywiane w ten sposób przez około 3 do 4 miesięcy.
Po tych miesiącach karmienia, małe dziobaki są już na tyle rozwinięte, że mogą opuścić norę i stać się niezależne.
Stekowce to zwierzęta o unikalnych cechach wśród ssaków. W szczególności Ornithorhynchus anatinus ma imponujący wygląd i równie uderzające zachowania lęgowe. Sposób, w jaki dziobaki wykluwają się z jaj, delikatne, bezbronne, bezwłose, ślepe i z zębami, zawsze będzie interesującym aspektem do poznania.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Holland, N., & Jackson, S. (2002). Reproductive behaviour and food consumption associated with the captive breeding of platypus (Ornithorhynchus anatinus). Journal of Zoology, 256, 279-288.
Serena, M., & Grant, T. (2017). Effect of flow on platypus (Ornithorhynchus anatinus) reproduction and related population processes in the upper Shoalhaven River. Australian Journal of Zoology, 65(2), 130-139.
Thomas, J., Parrot, M., Handasyde, K., & Temple-Smith, P. (2018). Female control of reproductive behaviour in the platypus (Ornithorhynchus anatinus), with notes on female competition for mating. Behaviour, 155, 27-53.
Thomas, J., Handasyde, K., Parrot, M., & Temple-Smith, P. (2018). The platypus nest: burrow structure and nesting behaviour in captivity. Australian Journal of Zoology, 65(6), 347-356.
Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.
