Szóste masowe wymieranie w holocenie

Napisane i zweryfikowane przez biologa Miguel Mata Gallego

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Obecnie Ziemia znajduje się w okresie uznawanym przez niektórych za szóste masowe wymieranie. Należy poznać jego przyczyny, aby postarać się uchronić przed wymarciem kolejnych gatunków.

Z powierzchni Ziemi znikają ogromne ilości gatunków zwierząt. Co więcej, szacuje się, że co 24 godziny wymiera około 150 gatunków. Niektórzy uznają to za dowód na to, że szóste masowe wymieranie w holocenie trwa i nic go nie zatrzyma. Istnieje wiele przyczyn, które doprowadziły do tego stanu, i praktycznie wszystkie z nich mają związek z działalnością człowieka.

Co wywołuje szóste masowe wymieranie w holocenie? Jakie gatunki dotyka? Czy ludzie mogą mu zapobiec? Przeczytaj dzisiejszy artykuł, aby poznać odpowiedzi na te i inne pytania.

Szóste masowe wymieranie

Dane naukowe przemawiają za tym, że na Ziemi trwa właśnie szóste masowe wymieranie w historii. To nie pierwsza katastrofa pod względem utraty różnorodności. W historii naszej planety dochodziło do licznych masowych wymierań.

Podczas masowego wymierania, które miało miejsce w permie i triasie (250 milionów lat temu), wyginęło 95% gatunków morskich, w tym trylobity. Następnie 65 milionów lat temu, pod koniec okresu kredowego, wyginęły dinozaury.

Każde z tych masowych wymierań na zawsze zmieniło życie na naszej plancie. Ale skąd wiemy, że przechodzimy teraz przez masowe wymieranie w holocenie?

Szóste masowe wymieranie w holocenie

Holoceńskie masowe wymieranie bierze swoją nazwę od okresu geologicznego, w którym do niego doszło, około 12 000 lat temu.

Jego główna przyczyna to bez wątpienia ludzka aktywność. Ekspansja gatunku homo sapiens na całej planecie, która rozpoczęła się 40 000 lat temu, zagroziła istnieniu większości gatunków zamieszkujących Ziemię.

• Masowe polowania na duże zwierzęta prowadzą do ich wyginięcia. Wraz ze swoim nadejściem ludzie zaczęli polować na pożywienie, co doprowadziło do zmniejszenia się populacji wielu zwierząt. Koniec końców– z tego powodu z powierzchni Ziemi zniknęły takie gatunki jak mamut czy tur.
• Działania człowieka doprowadziły do zniknięcia wielu środowisk naturalnych. Takie działania jak rolnictwo, górnictwo, budownictwo, czy wycinanie lasów – są szkodliwe dla światowych ekosystemów.
• Od XIX wieku postępuje zmiana klimatu wywołana przez emisję gazów cieplarnianych do ziemskiej atmosfery.

Widzisz więc, że wszystkie ze wspomnianych wyżej kwestii wiążą się w ten czy w inny sposób z ludzką interwencją w działanie planety. Nasz gatunek rozprzestrzenił się i od wielu wieków włada planetą, niszcząc w znaczący sposób różne naturalne ekosystemy.

Tysiące zagrożonych gatunków

Liczne badania wykazują, że obecnie wymieranie jest o 100 do 1000 razy szybsze niż naturalna średnia. To pokazuje jak dramatyczna może być utrata różnych gatunków.

Zdecydowanie mamy się czym martwić. Na przykład według jednego z artykułów Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) raportuje, że obecnie wiele gatunków jest zagrożonych wyginięciem, a dokładniej jeden na osiem gatunków ptaków, jeden na cztery ssaki i jeden na trzy płazy.

Wielu z tych gatunków zagrażają skutki zmian klimatycznych. Dzieje się tak, ponieważ ocieplenie klimatu prowadzi do drastycznych zmian wzorców temperatur i opadów deszczu, na co wiele zwierząt nie jest przygotowanych.

Na przykład niedźwiedzie polarne tracą swoje naturalne środowisko życia z powodu roztapiającej się arktycznej pokrywy lodowej.

Widać wyraźnie, że zmiany klimatu i utrata naturalnego środowiska życia to główne wyzwania, z którymi muszą mierzyć się wszystkie zwierzęta. Wycinanie lasów deszczowych, najbardziej zróżnicowanego ekosystemy, prowadzi do wyginięcia tysięcy gatunków, między innymi orangutanów.

Masowe wymieranie w holocenie to pradawny proces

Gdy mówimy o szóstym masowym wymieraniu, ludzie często myślą o dość niedawnej działalności człowieka. Tak było w przypadku dodo, który wyginął w XVII w., czy delfina chińskiego z rzeki Jangcy, który został uznany za gatunek wymarły w 2008 r.

Jednak nie należy zapominać, że masowe wymierania mają miejsce już od tysięcy lat. Z powodu zmian klimatycznych podczas prehistorycznego wymierania amerykańskiego wyginęły 33 rodzaje dużych ssaków z 45 żyjących wówczas na Ziemi.

Czy ludzie mogą temu zapobiec?

Biorąc pod uwagę dramatyczną naturę niektórych wyliczeń, całkowicie normalne staje się odczuwanie frustracji i przekonanie, że nie jesteśmy w stanie nic zrobić w obliczu masowego wymierania na tak dużą skalę. Jednak to nieprawda. Nadal mamy czas, aby ochronić różne gatunki przed masowym wymieraniem.

Przede wszystkim musimy zmienić niektóre wzorce społeczno-ekonomiczne, chociaż taki proces wcale nie jest prosty. Możemy podjąć następujące działania:

• Stawiać na pierwszym miejscu zrównoważone zarządzanie środowiskiem naturalnym unikając nadmiernego wykorzystywania jego zasobów. Musimy przestać niszczyć ekosystemy, ponieważ wszyscy na nich polegamy.
• Walczyć ze zmianą klimatu zmniejszając stopniowo, aż do całkowitego wyeliminowania, emisji gazów cieplarnianych. To jedyny sposób, aby ochronić gatunki zamieszkujące naszą planetę przed szkodliwym wpływem ocieplenia klimatu.
• Zwiększyć ochronę środowiska naturalnego, w których natura może żyć własnym życiem bez jakiejkolwiek interwencji człowieka.