Szakal złocisty – dlaczego ma złą reputację?

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Szakal złocisty, znany również w języku łacińskim jako Canis aureus, jest jednym z gatunków psowatych o największej światowej dystrybucji. Zamieszkuje wiele obszarów Europy i Azji Południowej.

Ekspansja tego gatunku, trwająca obecnie na terytorium Europy, jest źródłem niepokoju wśród badaczy, ekologów i mieszkańców. Obawa ta skupia się głównie na możliwych negatywnych skutkach, jakie obecność tego zwierzęcia może mieć na tym obszarze.

Obawa, że będą one miały negatywny wpływ na inne populacje dzikich zwierząt, oznacza, że cieszą się one opinią okrutnych drapieżników. Z tego powodu obecnie nie ma pewności, co do polityki ochrony szakala złocistego.

Istnieje nawet potrzeba wyjaśnienia pochodzenia populacji szakali. Gatunek ten pozostawał nieobecny w większości Europy aż do XIX wieku. Wtedy zaczął powoli rozszerzać się na terytorium. Dynamika ich rozmieszczenia zaczęła się zmieniać od końca XX wieku, kiedy to gatunek zaczął się dość szybko rozprzestrzeniać w Europie.

Szakal złocisty – siedlisko, rozmnażanie i cykl życia

Szakal złocisty to najbardziej rozpowszechniony gatunek szakala. Gatunek ten preferuje otwarte pola, suche łąki i stepy. Zwierzęta mają dużo energii, prawdopodobnie dlatego, że są łowcami.

Jeśli chodzi o rozmnażanie, gatunek ten żyje w parach i jest ściśle monogamiczny. W większości rodzin szakali jest jeden lub dwóch dorosłych członków określanych jako „pomocnicy”.

Pomocnikami są szakale, które pozostają z rodzicami przez co najmniej rok od osiągnięcia dojrzałości płciowej. Oczywiście nie rozmnażają się w tym czasie. Zostają, aby pomóc w opiece nad kolejnym miotem, który może liczyć nawet dziewięć młodych.

Ciąża szakala złocistego trwa 63 dni. Waga po urodzeniu wynosi od 200 do 255 gram, a młode żywią się mlekiem z piersi przez około osiem tygodni. Oboje rodzice zapewniają im żywność i ochronę. Dodatkowo, według niektórych badań, zwierzę to osiąga dojrzałość płciową w wieku 11 miesięcy i może przeżyć w niewoli do 16 lat.

Szakale są wszystkożerne, więc jedzą nie tylko mięso. W rzeczywistości szakale złociste spożywają około 54% pożywienia pochodzenia zwierzęcego i 46% pochodzenia roślinnego.

Lubią jeść duże zdobycze, takie jak młode gazele. Jednak jedzą również gryzonie, zające, ptaki, a nawet ich jaja. W ich diecie znajdują się także gady, żaby, ryby, owady i owoce. Kiedy są do tego zmuszone, nie mają problemu z żywieniem się padliną.

Znaczenie gospodarcze dla ludzi: pozytywne i negatywne

Szakale złociste są cenne dla zdrowia świata, ponieważ zjadają niektóre śmieci oraz padlinę w miastach i miasteczkach, w których zamieszkują. Ponadto przynoszą korzyści rolnictwu, kontrolując populację gryzoni.

Kiedy zwierzęta rozmnażają się w niewoli, można je oswoić. Nie przeszkadza im przebywanie w domu i zachowują się podobnie do psów. Poza tym, że pozostają nieśmiałe wobec nieznajomych i nie pozwalają im podchodzić zbyt blisko.

Jak wszystko, szakale mogą mieć również negatywny wpływ na styl życia człowieka, ponieważ często atakują stada owiec, a także zjadają uprawy. Ponadto, ponieważ są dzikimi zwierzętami polującymi, zwierzęta te mogą łatwo zachorować na wściekliznę i przenosić ją.

Status ochronny szakala złocistego

Szakalowi złocistemu nie grozi wyginięcie w Europie. Zgodnie z kategoriami i kryteriami Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN, jest to gatunek najmniejszej troski.

Oczywiście, szakal złocisty jest uważany za potencjalnie inwazyjny gatunek we wszystkich krajach bałtyckich, a jego status wymaga starannej oceny. Aby obcy gatunek stał się inwazyjny, musi przybyć do nowego miejsca, przetrwać w nim i dobrze się rozwijać.

Chociaż ich populacja gwałtownie rośnie, tak jak na Węgrzech, pozostałe dwa kryteria nie zostały jeszcze spełnione.

Czy szakal złocisty został napiętnowany bez powodu?

Ekspansja szakala złocistego w Europie Północnej jest oczywiście wynikiem naturalnej migracji. Dodatkowo nie ma dowodów na ich szkodliwy wpływ na lokalną przyrodę. Ludzie nie skarżą się również na ataki szakali złocistych na zwierzęta domowe.

Naukowcy uważają, że sporadyczne doniesienia o szakalach atakujących bydło są przesadą i mogą być również spowodowane błędną identyfikacją. Wniosek ten wynika z kontroli i genetyki sądowej stosowanej w niektórych ze zgłoszonych przypadków.

Jeśli zaś chodzi o domniemane zagrożenie dla zdrowia, najnowsze badania wskazują, że ilość pasożytów u europejskiego szakala złocistego jest podobny lub niższy niż u innych drapieżników, do których zliczają się m.in. lis rusy i wilk szary. Nie ma też doniesień o atakach na ludzi.

Z tych powodów obawy dotyczące poważnych negatywnych skutków spowodowanych ekspansją szakala złocistego w Europie są bezpodstawne.

Jakie środki powinniśmy podjąć?

Ekspansja szakala złocistego na dużych terytoriach wydaje się uzasadniać rozpoczęcie międzynarodowych działań ukierunkowanych na zarządzanie gatunkiem w Europie. Różne agencje sugerują, że nadszedł czas, aby opracować strategie i dokumenty dotyczące zarządzania transgranicznego.

Strategie te byłyby podobne do zarządzania wielkimi drapieżnikami w Europie. Szakal złocisty opisany jest w gatunkach wymienionych w załączniku V do dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej. W związku z tym musi otrzymać ochronę prawną we wszystkich państwach członkowskich UE. Pamiętaj, że złamanie tej zasady niesie za sobą kilka konsekwencji prawnych.

Mamy nadzieję, że podobał Ci się ten artykuł.