Nieszkodliwe owady o przerażającym wyglądzie

Napisane i zweryfikowane przez weterynarza Érica Terrón González

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Czy wiesz, że owady o przerażającym wyglądzie są w większości nieszkodliwe? Corydalidae to rodzina dużych, przerażająco wyglądających owadów. Ludzie znają je głównie w stadium larwalnym, ponieważ to właśnie larwy używane są przez rybaków jako przynęta.

Jaki jest jednak powód ich groźnego wyglądu? Czy wyjaśnienie tkwi w mechanizmach obronnych owada? A może istnieje inna przyczyna? Patrząc na zwierzę lub owada, ludzie często mają niewłaściwe skojarzenia i uznają je za zagrożenie.

W związku z takim ich postrzeganiem, ludzie mogą chcieć się ich pozbyć, pomijają znaczenie ekologiczne danego gatunku. W tym artykule postaramy się rozwiać kilka błędnych przekonań i udowodnić, że czasami nawet najgroźniej wyglądające zwierzęta są zupełnie nieszkodliwe i niesamowite.

Nieszkodliwe owady o przerażającym wyglądzie

Corydalus cornutus – ogólna charakterystyka

Rodzina Corydalidae należy do rzędu wielkoskrzydłych (Megaloptera), a jej przedstawiciele występują we wszystkich częściach świata. Ich groźny wygląd związany jest z faktem, że samce posiadają duże szczęki w kształcie kos.

Owady te posiadają duże skrzydła z wypukłymi żyłkami. Żyłki te mogą tworzyć fascynujące wzory. Skrzydła są zwykle blade lub brązowe, z plamami lub różnorodnymi motywami. Cechą główną osobników dorosłych, zarówno samców, jak i samic, są ich przyoczka (oczy proste).

Rozwój larw

Są one uważane za jeden z najprymitywniejszych rzędów owadów holometabolicznych (z przeobrażeniem zupełnym). Larwy żyją w wodzie, są drapieżne i długowieczne. Poza tym są one największym rodzajem owadów w danym środowisku. Pozostałe stadia rozwijają się na lądzie (jaja, poczwarki i dorosłe osobniki).

Stadium larwalne jest najdłuższą fazą w całym cyklu rozwoju. Stadium osobnika dorosłego jest natomiast fazą najkrótszą, efemeryczną. Trwa bowiem zaledwie kilka dni.

Larwa rośnie powoli. Gdy osiągnie pełny rozwój (długość około 7,5 cm), wczołguje się pod kamienie przy brzegu w gotowości do przejścia do następnego etapu. Jak w przypadku wszystkich owadów neuropterycznych, larwa przekształca się w nimfę w kokonie utkanym z jedwabiu.

Różnica polega na tym, że wytwarza ten jedwab przez organ tkający, a następnie wydziela przez odbyt. Jedwab motyli pochodzi natomiast z gruczołów w ich głowach. Osobnik dorosły wyswobadza się z kokonu po kilku tygodniach. Rozpiętość skrzydeł może dochodzić do 18 cm.

Nieszkodliwe, ale o groźnym wyglądzie

Ważnym czynnikiem powodującym strach u ludzi jest przerażający wygląd i duży rozmiar tych owadów w porównaniu z innymi owadami z okolicy.

Szczególnie dużych rozmiarów szczęki dorosłych samców sprawiają, że wygląda on dość groźnie. Jedynym celem posiadania tych szczęk jest jednak potrzeba przytrzymania samicy podczas kopulacji. Do ataku samce używają tych przydatków jedynie wtedy, gdy czują się zagrożone.

Żylenicowate, nieszkodliwe wieloskrzydłe bez charakterystycznej przerażającej cechy

Żylenica nadwodna (Sialis lutaria) to prymitywny owad, którego larwy mogą żyć w płynącej lub stojącej wodzie nawet do dwóch lat. Larwy są mięsożerne, podobnie jak larwy Corydalidae. Posiadają dodatkowo potężne szczęki w kształcie pęsety, którymi z łatwością łapią przepływającą obok ofiarę.

Samice składają jaja na nadwodnych liściach. Składają pojedynczą masę, która może liczyć nawet 200 jaj. W ciągu życia mogą one złożyć nawet do 2000 jaj.

Ciało larwy jest segmentowane. Każdy z segmentów posiada przydatki:

• dwa na głowie stanowią szczęki,
• trzy pary na odwłoku stanowią dodatkowe odnóża,
• siedem kolejnych pełni funkcję skrzelotchawek.

Osobniki dorosłe mają długie anteny, niewiele latają. Spłoszone, biegają wzdłuż łodyg i liści, trzepocząc skrzydłami i gibając się na prawo i lewo. W stanie spoczynku owady pozostają nieruchome, ze skrzydłami złożonymi na grzbiecie. Mogą też po prostu przechadzać się po roślinach lub kamieniach na skraju akwenów wodnych.

W trakcie ich dorosłego życia owady te nie jedzą. Trwa ono zaledwie kilka dni. Ich jedynym celem jest w zasadzie łączenie się w pary i rozmnażanie, by dać początek nowej kolonii drapieżnych larw.

Kiedy samiec zapłodni samicę, jego zadanie kończy się i może zostać zjedzony przez inne zwierzęta. To samo dotyczy samicy po złożeniu jaj.

Owady o przerażającym wyglądzie – jakie jest ich znaczenie?

Obecność larw tych gatunków owadów w zbiornikach wodnych jest wskaźnikiem jakości wody. Większość z nich wymaga czystej, natlenionej wody bez zanieczyszczeń. W ostatnich latach owady te rozwinęły jednak pewną tolerancję.

Gatunki będące biologicznymi wskaźnikami czystości środowiska należy bezwzględnie chronić. Pomagają one nam bowiem poznać charakterystykę danego obszaru lub ekosystemu. Dlatego też bez względu na to, jak groźnie wyglądają wspomniane owady, są one zupełnie nieszkodliwe i musimy dołożyć wszelkich starań, aby je chronić.