Motyl nocny – szlachetny duch z Madagaskaru

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Motyl nocny z madagaskaru (Chrysiridia rhipheus) należy do rzędu Lepidoptera i rodziny Uraniidae. Gatunek ten posiada bardzo charakterystyczną cechę, która od lat przyciąga uwagę mieszkańców regionu: silną opalizację.

Wzór skrzydeł tego dziennego motyla jest dość nietypowy, ponieważ ma kilka metalicznych kolorów na skrzydłach, a opalizacja występuje nawet w części brzusznej. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym fascynującym latającym bezkręgowcu, czytaj dalej.

Motyl nocny jest członkiem dużej rodziny

Ogólnie rzecz biorąc, owady z rzędu Lepidoptera – do którego należą motyle i ćmy – są drugimi najważniejszymi zapylaczami na naszej planecie. Ich wspólną cechą jest to, że rozwijają się przez cztery etapy życia.

W ten sposób przechodzą metamorfozę, a ich pierwszym posiłkiem są własne skorupki jaj. Na całym świecie istnieje ogromna różnorodność Lepidoptera, z 20 000 różnymi gatunkami i niezwykłą różnorodnością kształtów i kolorów. Rozmiar tych owadów może wahać się od 1/8 cala do 12 cali.

Ponadto Lepidoptera dzielą ze sobą wiele aspektów, takich jak zdolność widzenia tylko 3 różnych kolorów: czerwonego, zielonego i żółtego. Jednak nadal istnieją wystarczające różnice morfologiczne i fizjologiczne, aby odróżnić różne taksony w tym porządku.

Niezwykła istota ze względu na swoją opalizację

Ciekawostką jest to, że fantastyczny wygląd tego pięknego motyla wynika z jego opalizacji. Oznacza to, że powstaje on dzięki zjawisku optycznemu, które powstaje, gdy skrzydła odbijają światło.

Światło odbija się od jego skrzydeł tworząc łuk, w taki sposób, że ukazuje pasma 7 podstawowych kolorów. W ten sposób na powierzchni skrzydła widoczne są różne odcienie światła w zależności od kąta obserwacji.

Ten rodzaj zabarwieniu nie ma zawiera pigmentu. W tym sensie jego tonacja ma związek ze strukturą lub układem bardzo małych łusek, które różnią się wielkością i kształtem. Z tego powodu zjawisko to nazywane jest zabarwieniem strukturalnym.

Wzory kolorów w ciałach zwierząt powstają zazwyczaj w wyniku rozmieszczenia pigmentów o różnych barwach. Jednak inne zwierzęta, tak jak motyl nocny, wykorzystują przestrzenną zmienność mikrostruktur wytwarzających kolory.

Ubarwienie motyla nocnego jest przedmiotem badań

Strukturalne ubarwienie motyli jest badane przez naukowców. Jego skrzydła mają okresową mikrostrukturę wielkości submikronowej, która nadaje mu wspaniały połysk.

Morfologia jego łusek i przestrzenna zmienność mikrostruktury są interesującym przykładem zjawisk fizycznych, takich jak interferencja optyczna i dyfrakcja optyczna.

Dystrybucja i dieta

Motyl nocny jest owadem endemicznym Madagaskaru. Wynika to głównie z jego silnego związku z roślinami z rodzaju Omphalea, które rosną na wyspie.

W stadium gąsienicy jest określana jako specjalistka, ponieważ larwy żywią się wyłącznie roślinami z rodzaju Omphalea, a konkretnie gatunkami ankaranensis, palmata, occidentalis i oppositifolia. Dorosła motyl jest jednak generalistką, żywiącą się nektarem wielu różnych roślin.

Chociaż dorosły motyl nie jest już zależny od roślin z rodzaju Omphalea, gatunek ten nigdy nie oddala się od nich zbyt daleko. Wynika to zapotrzebowania larwy na rośliny celem przeżycia. Dorosłe osobniki z Madagaskaru mają zwyczaje dobowe i składają jaja tylko na spodniej stronie liści roślin z rodzaju Omphalea.

Ostatnia tajna broń

Po wykluciu się z jaj i pojawieniu się larw, gąsienice żerują na roślinie Omphalea. Pożywienie ma podwójny cel: odżywianie i obronę chemiczną. Ten gatunek rośliny wytwarza silną toksynę, która po spożyciu przez larwę pozostaje z owadem do końca jego życia.

Co ciekawe, gąsienica zjada roślinę i niemal natychmiast wykorzystuje toksyny do obrony przed potencjalnie chorobotwórczymi mrówkami, które również zamieszkują tę samą roślinę.

Mrówki, które zwykle atakują owady próbujące żywić się rośliną, ignorują larwę wydzielającą toksynę. Później, gdy osiągnie dorosłość,motyl nocny i jej poczwarka nie wydzielają już toksyn, ale magazynują je, aby odstraszyć drapieżniki.