Logo image
Logo image

10 rodzajów mezozoicznych gadów morskich

7 min.
Mezozoiczne gady morskie wyewoluowały ze swoich lądowych przodków i zniknęły podczas masowego wymierania w okresie późnej kredy. Poznaj tuzin tych okrutnych zwierząt!
10 rodzajów mezozoicznych gadów morskich
Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Napisane i zweryfikowane przez biologa Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Ostatnia aktualizacja: 24 września, 2023

Gady odniosły największy sukces w erze mezozoicznej (ponad 250 milionów lat temu). W rzeczywistości zasiedliły wszystkie istniejące siedliska. W tym czasie duże ruchy lądowe spowodowały podział kontynentu i spowodowały ich dalszą dywersyfikację. Z tego powodu niektóre okazy gadów morskich osiągnęły rozmiar i kształt dinozaurów.

W tym artykule zbadamy te wymarłe giganty oceanu, które wyglądają jak dinozaury, ale formalnie nie należą do tej grupy. Jeśli chcesz dowiedzieć się o nich więcej, kontynuuj czytanie tej treści i daj się zaskoczyć!

Kolonizacja lądu i dywersyfikacja

Życie ma swoje źródło w wodzie, więc istoty żywe stały się od niej zależne. Z tego powodu, aby skolonizować ląd, musiały znaleźć sposób na rozmnażanie się bez potrzeby korzystania z wody. Tak więc gady i ssaki były grupami, którym udało się przełamać tę barierę, opracowując 2 strategie: jaja i łożysko.

Chociaż brzmi to prosto, w rzeczywistości proces ten trwał miliony lat i tylko wyeliminował bezpośrednią potrzebę wody, ponieważ w istocie nadal z niej korzystały. Wystarczyło to jednak, by jeden z nich przejął panowanie na ziemi, podbijając ją i dominując.

Ostatecznie to właśnie dzięki temu gady zdołały się zdywersyfikować i pojawiły się nowe gatunki. Wkrótce jednak wszystko to spowodowało, że organizmy zaczęły ze sobą walczyć i rozpoczęła się rywalizacja o zasoby.

Gady do wody!

Artykuł opublikowany w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences sugeruje, że kilka gadów zdecydowało się powrócić do środowiska wodnego po masowym wymieraniu, które miało miejsce pod koniec okresu permu. Około 252 milionów lat temu wydarzenie to ustąpiło miejsca nowemu ekosystemowi.

Stworzenia te urosły do ogromnych rozmiarów, niemal przypominających dinozaury. Interesujące badania, opublikowane w czasopiśmie Nature Ecology & Evolution, wskazują, że te morskie gady odgrywały role ekologiczne zdominowane obecnie przez następujące zwierzęta:

  • Walenie
  • Rekiny
  • Krokodyle
  • Duże ryby

Ponadto wiele grup współistniało przez ponad 50 milionów lat.

Jaka jest różnica między dinozaurami a gadami?

Chociaż wydaje się to minimalne, duża różnica między dinozaurami a dzisiejszymi gadami polega na ułożeniu kończyn. Mówiąc najprościej, dinozaury mają nogi umieszczone pod ciałem, podczas gdy gady mają je po bokach.

Wśród dinozaurów istnieje jeszcze jedna bardziej szczegółowa klasyfikacja, odnosząca się do orientacji ich kości biodrowej (łonowej). Pod tym względem rozróżnienie jest następujące:

  • Saurischia: kość łonowa jest zorientowana do przodu. Ta grupa jest również znana jako biodro jaszczurki i obejmuje teropody (Tyrannosaurus rex), zauropody(Diplodocus), a także segnozaury (Enigmosaurus).
  • Ornitischians: kość łonowa jest umieszczona do tyłu i są one również nazywane ptakami. Grupa składała się z tyreoforów (Stegosaurus), marginocefali (Triceratops) i ornitopodów (Hadrosaurus).

Dlaczego są one nazywane gadami morskimi, a nie dinozaurami morskimi?

Odpowiedź leży w kształcie ich nóg, ponieważ ich kończyny są wstawione bocznie, tj. jak u każdego innego gada. Obserwując plezjozaura, można zauważyć, że jego płetwy znajdują się obok ciała. Ta cecha ich morfologii sprawiała, że były lepszymi pływakami. Z tego powodu gatunki te mogą wyglądać jak dinozaury, ale nimi nie są.

Mezozoiczne gady morskie

Gady morskie nie są bezbronne, jeśli chodzi o ich rozmiar i dzikość. W związku z tym były mylone z dinozaurami. Oto zestawienie tych gigantów wód z ery mezozoicznej:

1. Mezozaury

Some figure
W okresie permu (około 280-290 milionów lat temu) mezozaury zamieszkiwały tereny, które dziś znamy jako Amerykę Południową i Afrykę. Źródło: Mark Witton/r/Naturewasmetal.

Jest to jeden z najstarszych znanych gadów. Miał zaledwie metr długości. Mezozaur zamieszkiwał planetę kilka milionów lat przed pojawieniem się dinozaurów i jest nawet uważany za przodka ichtiozaurów. Dzięki temu gadowi wysunięto hipotezę o superkontynencie Pangaea.

Publikacja opublikowana w czasopiśmie Frontiers ostrzega, że mezozaur mógł być zwierzęciem półwodnym, po osiągnięciu znacznych rozmiarów i wieku. Sugerują to profile kręgów znalezionych skamieniałości.

2. Mozazaur

Some figure
Mozozaur żył w oceanie w okresie kredy. Źródło: MR1805/iStockphoto.

Była to grupa drapieżników z ogromnymi ogonami, żywiących się dużymi szczękami i okrutnymi zębami. Ich kształt przypomina nieco węża lub węgorza, więc ich ruchy były serpentynowe.

3. Żółwie morskie

Some figure
Gatunek Archelon ischyros żył w dolnej kredzie, na terenie znanym obecnie jako Ameryka Północna. Źródło: Michael Rosskothen/Shutterstock.

Bliski krewny dzisiejszych żółwi, jest jednym z najstarszych gatunków, jakie kiedykolwiek znaleziono. Charakteryzował się ogromnym pancerzem, osiągającym od 4 do 5 metrów długości.

Niektóre z zachowanych skamieniałości z rodzaju Megalochelys mają do 2 metrów długości pancerza, ale są to gatunki uważane za młode. Był to jeden z niewielu rodzajów żółwi morskich, o których sądzi się, że żyły obok dinozaurów.

4. Pliozaury

Some figure

Znany również jako najbliższy jaszczurowi, był trójkątnozębnym mięsożercą z okresu jurajskiego i wczesnej kredy. Jego głowa bardzo przypominała krokodyla, ale ciało było bardziej podobne do wieloryba.

5.>Thalattosauria

Some figure
Thalattosaurus żył w Oceanie Tetydy w środkowym i późnym triasie. Źródło: Nobu Tamura/Wikimedia Commons.

Były to płaskie gady o dość elastycznym ciele. Ich nos i ogon były najbardziej wydłużonymi częściami, ale stanowiły również najbardziej wydajne części ich ciała. Ich zęby były w stanie rozłupywać skorupy i kości. Jako takie były przerażającymi drapieżnikami.

6. Plezjozaury

Some figure
Plezjozaur zdominował środowisko wodne między późnym triasem a późną kredą. Credit: Roger Harris/Getty Images.

Uważany za jednego z najbardziej znanych gadów morskich, jest również jednym z największych. Charakteryzował się zbyt długą szyją i głową, która była nieco mała w stosunku do jego ciała. Ponadto uważa się, że używał swoich 4 bocznych kończyn jako wioseł do szybkiego i wydajnego poruszania się.

Uważa się, że mit o potworze z Loch Ness jest oparty na tym stworzeniu.

7. Ichtiozaury

Some figure
Rozmieszczenie ichtiozaurów było najbardziej rozpowszechnione w triasie i jurze. Credit: Dotted Yeti/Shutterstock.

Ich ciało wydaje się być połączeniem gada i delfina, chociaż nie są one w żaden sposób spokrewnione z delfinami. Główna siła umożliwiająca pływanie pochodziła z ogona, więc pozostałe płetwy pełniły funkcję stabilizatorów.

Szacuje się, że ten morski gad miał do 3 metrów długości.

8. Placodonty

Some figure
Placodonty należały do rzędu Placodontia i żyły w okresie triasu. Źródło: Alain Bénéteau/CNRS News.

Te okazy gadów morskich były bardzo podobne do żółwi, ponieważ miały twarde skorupy do obrony. Chociaż mają podobne cechy, żółwie i placodonty nie są bezpośrednio spokrewnione, więc uważa się, że oba rozwinęły tę potężną obronę na własną rękę.

Jego główną cechą charakterystyczną były płaskie zęby w szczęce, od których pochodzi jego nazwa.

9. Notozaury

Some figure
Notozaury zamieszkiwały morza triasowe. Osiągały długość od 3 do 5 metrów. Credit: Vandal.

Dzieliły wodę z ichtiozaurami. W przeciwieństwie do nich nie miały spłaszczonych ciał. Ponadto ich kończyny były szerokie, jak u gatunków lądowych, więc ich ruchy musiały bardziej przypominać ruchy psa podczas pływania. Jednak ich zęby były bardzo ostre, ponieważ gatunek ten mógł z łatwością przebić ciało swojej ofiary.

10. Gallardozaury

Some figure
Gallardosaurus iturraldei żył w górnej jurze. Jego skamieniałe szczątki znaleziono na Kubie. Credit Mario Lanzas/Deviant Art.

Jest uważany za jednego z największych drapieżników morskich. Jego duże rozmiary i ostre zęby pozwalały mu na przebijanie i łamanie kości. Gallardosaurus iturraldei był mieszkańcem starożytnego Morza Karaibskiego i został opisany w 2009 r. przez argentyńską paleontolog Zulmę Gasparini.

Dlaczego okazy gadów morskich i dinozaury wyginęły?

Jedną z najczęściej akceptowanych teorii wyjaśniających wyginięcie mezozoiku jest uderzenie meteorytu, jak szczegółowo opisano w popularnym artykule w czasopiśmie CICY Herbarium. Z zielnika CICY. Hipoteza ta mówi nam, że uderzenie wywołane na Ziemi spowodowało nieskończoną liczbę zmian atmosferycznych, które zakończyły się wyginięciem dużej części życia na Ziemi.

Dotyczyło to również dinozaurów, ponieważ nawet gdyby przetrwały uderzenie, brak zasobów ostatecznie by je zniszczył.

Chociaż wyjaśnienie to jest poparte kilkoma dowodami, niektórzy specjaliści uważają, że jest to tylko część prawdy. Z tego powodu zakłada się, że były inne wydarzenia, równie niszczycielskie, które zaczęły eliminować życie. W ten sposób meteoryt tylko dokończyłby dzieła, coś w rodzaju wisienki na torcie.

W tym sensie niektórzy specjaliści uważają, że to wyginięcie miało swoje źródło w procesie zmian klimatycznych. Wynika to z faktu, że w tym czasie aktywność wulkaniczna była wyższa, więc w powietrzu wytwarzało się dużo gazów. Ponadto kontynenty były w ruchu, co powodowało zmianę lub zanik siedlisk.

Oba wydarzenia spowodowały powolną zmianę stabilności klimatu, co doprowadziło do podobnego przypadku globalnego ocieplenia.

Jest to ważne, ponieważ wiele gatunków nie mogło przystosować się do tych zmian i ostatecznie wyginęło. Tak więc meteoryt tylko pogorszył sytuację i doprowadził do końca ery dinozaurów i gadów.

Ślady prehistorycznych gadów morskich

Gady były jedną z najważniejszych grup w historii, tak bardzo, że dominowały przez miliony lat. Chociaż wiele z nich zniknęło, nadal istnieją ślady ich istnienia, które mówią nam co nieco o sytuacji, w jakiej żyły. Czy to na lądzie, czy w wodzie, to dzięki skamieniałościom możemy zrekonstruować kawałek historii i dowiedzieć się o tych wspaniałych gatunkach zagubionych w czasie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


 


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.