Demencja starcza u psów: co na ten temat mówi nauka?

Napisane i zweryfikowane przez weterynarz Juan Pedro Vazquez Espeso

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Medycyna weterynaryjna skoncentrowana na starszych zwierzętach szybko się rozwija ze względu na rosnącą liczbę zwierząt, które osiągają starość w wyniku lepszej opieki ze strony właścicieli. Niestety, chociaż żyją dłużej, oznacza to również wzrost liczby chorób związanych z wiekiem. Jednym z nich jest demencja starcza u psów.

Ta choroba jest porównywalna z demencją u ludzi (dobrym przykładem jest choroba Alzheimera), chociaż istnieją też inne powiązane schorzenia neurodegeneracyjne.

W.W. Ruehl wraz ze swoimi współpracownikami ukuł termin „zespół dysfunkcji poznawczych”, aby wyjaśnić, w jaki sposób mózgi starszych psów ulegają degeneracji i prowadzą do zmian w zachowaniu.

Jakie zmiany zachodzą w mózgach psów cierpiących na demencję starczą?

Zespół dysfunkcji poznawczych lub demencja starcza to zaburzenie neurodegeneracyjne powszechnie występujące u starszych psów. Nie oznacza to, że wszystkie stare psy będą na nie cierpieć, ale po prostu, że tak naprawdę obserwuje się je tylko u starszych psów.

Tak jak w przypadku ludzi, mózg psa zmienia się wraz z wiekiem. To normalny proces. I chociaż przekształcenia te mogą powodować pewne zmiany w zachowaniu lub osobowości, nie są objawami choroby. Obejmują one głównie:

• Zanik korowy, który zwykle powoduje stopniową utratę wzroku.
• Pogrubienie i zwapnienie opon mózgowych. Złogi wapnia odkładają się w oponach mózgowych zamiast na kościach lub zębach. Może to wpływać na pewne funkcje mózgu.
• Rozszerzanie komór. Komory stanowią część układu, dzięki któremu krąży płyn mózgowo-rdzeniowym.
• Zwiększone wypukłości i cofanie fałd mózgu. Innymi słowy, mózg wydaje się kurczyć.
• Reaktywność komórek glejowych, które są komórkami nerwowymi utrzymującymi neurony i pomagającymi przetwarzać informacje, które przemieszczają się wzdłuż nich.

Wiele z tych zmian może również wystąpić właśnie wtedy, kiedy pies cierpi na demencję starczą. Jednak jednym z najważniejszych czynników odkrytych do tej pory, który pojawia się również w przypadkach choroby Alzheimera u ludzi, jest obecność złogów białka zwanego Amyloid Beta.

Nagromadzenie beta-amyloidu a demencja starcza u psów

Białko beta-amyloidu gromadzi się w przestrzeniach między neuronami w różnych częściach mózgu, takich jak tkanka miąższowa i naczynia krwionośne. To nagromadzenie nazywa się płytką neurytyczną, starczą lub amyloidową.

Chociaż nie wiemy dokładnie, jak działają te złogi białka, wiemy, że Amyloid Beta ma właściwości neurotoksyczne. Związek ten upośledza funkcję neuronów, powodując uszkodzenie synaps, zabijając neurony i powodując zmniejszenie neuroprzekaźników.

Według badań istnieje korelacja między rozmiarem tych białek a nasileniem demencji starczej. Ten fakt bardzo przypomina to, co dzieje się u ludzi z chorobą Alzheimera.

Demencja starcza u psów a genetyka

Niektóre rasy psów wydają się bardziej podatne na ten stan niż inne. Jest to spowodowane mutacją różnych chromosomów, która następnie powoduje nadprodukcję beta-amyloidu.

Badania sugerują, że chociaż mniejsze rasy psów żyją dłużej, nie mają tak wysokiego ryzyka rozwoju demencji starczej jak większe psy. Ponadto niektórzy naukowcy zauważyli, że suczki są bardziej zagrożone niż samce.

Kastrowane psy również wydają się bardziej podatne na ten stan niż te, które nie zostały wykastrowane.

Leczenie zaburzeń poznawczych u psów

Wiele objawów demencji starczej u psów może powodować pogorszenie ich relacji z właścicielem. Może to nawet doprowadzić do tego, że właściciel zdecyduje się je uśpić lub, co gorsza, po prostu je porzuci. Ponieważ stan ten nie ma skutecznego leczenia ani lekarstwa, może się to zdarzyć, gdy tylko właściciele otrzymają diagnozę.

Często dostępne metody leczenia mają na celu zmniejszenie poziomu lęku, na który cierpi pies. Zwykle w bardzo krótkim czasie pies przestaje rozumieć otaczający go świat, co bardzo go stresuje. Prowadzi to do nieprzyjemnych zmian w stosunku do właścicieli, w tym do agresji czy nadmiernego szczekania.

Obecnie leczenie składa się głównie z określonych wytycznych behawioralnych, podawania różnych leków, nutraceutyków i specjalnych diet.

Niestety, podobnie jak w przypadku choroby Alzheimera, na demencję starczą u psów nie ma jednego skutecznego lekarstwa. A ponieważ pies nie ma absolutnie pojęcia, co się z nim dzieje, jest to po prostu kwestia radzenia sobie z pogorszeniem jego stanu w możliwie najmilszy i najbardziej empatyczny sposób.