Owadożerne mikrossaki: ciekawostki

Napisane i zweryfikowane przez weterynarza Érica Terrón González

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Owadożerne mikrossaki to te małe ssaki, które żywią się owadami. Chociaż owady często nie są ich jedynym pożywieniem to stanowią one podstawę ich diety.

Owadożerne mikrossaki nie muszą żywić się wyłącznie owadami, ale mogą także spożywać robaki, ryby lub warzywa. Dla wielu z nich, owady są podstawą diety. Ale są też inne, które mają bardziej zróżnicowaną dietę, którą uzupełniają białkiem zwierzęcym – szczególnie w okresie lęgowym.

Stanowią jedną z najliczniejszych grup ssaków na świecie. Ich niewielki rozmiar i wysoka płodność sprawiają, że rozmnażają się z wielką łatwością.

Owadożerne mikrossaki: ciekawostki

Niemal wszystkie owadożerne mikrossaki prowadzą życie nocne. Z tego powodu ich wzrok nie jest najlepszy. Mają jednak do dyspozycji pewne metody obrony, takie jak kolce lub gruczoły wydzielające nieprzyjemne substancje, które pomagają im w nocnym życiu.

Jakie owadożerne mikrossaki możemy znaleźć w naturze?

Liczne gatunki gryzoni

Od ryjówki zwyczajnej lub zębiełka myszatego (Crocidura russula), do ryjówki karłowatej lub malutkiej (Sorex minutus), przez wiele innych gatunków. Te małe ssaki stanowią bardzo zróżnicowaną grupę zwierząt.

Kretowate – kolejne owadożerne mikrossaki

Najbardziej popularnym przedstawicielem tej rodziny jest kret, który charakteryzuje się ostrymi zębami, silnym tułowiem oraz ostrymi pazurami, których używa do kopania.

Jednym z najdziwniejszych gatunków jest gwiazdonos amerykański (Condylura cristata) zamieszkujący mokradła Ameryki Północnej. Jego długi pysk zakończony jest dyskiem otoczonym mackami w kolorze ciała.

Ten niesamowity, groteskowy wyrostek otwiera się lub zamyka, marszczy i trzęsie, gdy gwiazdonos używa go do badania drogi przed sobą, a także do szukania dżdżownic i larw, którymi się żywi. To doskonały pływak – mieszka w pobliżu rzek i mokradeł, wykorzystuje swoje szerokie nogi jako wiosła.

Szczególny przypadek jeża

Ciało jeża chronione jest przez długie, gęste kolce. Zwierzę zwija się w kulkę, która chroni wrażliwe części ciała przed drapieżnikami.

Chociaż może sprawiać wrażenie bezradnego zwierzęcia, to jeż tak naprawdę jest postrachem żmii:

• jest odporny na ich truciznę.
• jest nieskończenie szybszy i bardziej zwinny niż one.
• i ma bardzo skuteczny instynkt odnośnie reakcji swojego wroga.

Dzięki temu jest w stanie zmiażdżyć głowę żmii i pochłonąć ją w całości nawet zanim przestanie się trząść.

Myszoryjki – jeden z najciekawszych mikrossaków

Almiki lub myszoryjki – Solenodon paradoxus – są gatunkiem endemicznym na Dominikanie i Haiti. Obecnie grozi mu wyginięcie. Ma dziwny wygląd, ponieważ przypomina rozmiarem grubego szczura, ale ma długi pysk zakończony krótką trąbą.

A co z narodowymi owadożernymi mikrossakami?

Piżmak iberyjski lub wychuchol pirenejski (Galemys pyrenaicus) przypomina ryjówkę, ale należy do rodziny kretów. Różni się jednak od niego pewnymi cechami anatomicznymi. Na przykład tym, że jego tylne przypominają płetwy.

Czy mogą stać się plagą?

Wspomniane pięć grup owadożernych mikrossaków występują dziś dość licznie w przyrodzie. Są ważne z ekologicznego punktu widzenia. Nie tylko dlatego, że są częścią różnorodności biologicznej, ale także dlatego, że kontrolują owady uważane za szkodniki.  

Problem polega na tym, że niektóre z tych mikrossaków mogą stać się zarazą ze względu na swoją zdolność do rozmnażania się.