Narząd Jacobsona u węży - do czego służy?
Oprócz wykorzystania nosa, wiele kręgowców może także zbierać informacje z powietrza za pomocą narządu Jacobsona. U węży umiejętność ta jest wysoce rozwinięta. W tym artykule omówimy narząd Jacobsona u węży.
Narząd Jacobsona: narząd zmysłów wykrywający substancje w powietrzu
Podczas gdy narząd ten jest wykorzystywany głównie do wykrywania feromonów, węże mogą go również używać do wykrywania wielu różnych substancji chemicznych. Mogą go użyć do znalezienia ofiary, a nawet do rozpoznania członków własnej rodziny.
Jak to działa? Używając rozwidlonego języka, węże „zbierają” chemikalia z powietrza. Ta informacja trafia do podniebienia, a następnie do mózgu poprzez narząd Jacobsona, zwany również narządem przylemieszowym. Znajduje się za lemieszem, między nozdrzami a ustami.
Oprócz możliwości „odszyfrowania” tych informacji, wiele węży może również używać tego narządu do wykrywania ciepła ciała zwierząt ciepłokrwistych.
Dowiedz się więcej o narządzie Jacobsona u węży, który pomaga im zbierać informacje z otoczenia.
Ciekawostki o narządzie Jacobsona
Narząd Jacobsona został odkryty w 1811 roku przez duńskiego chirurga i anatoma Ludviga Lewina Jacobsona, skąd wzięła się jego nazwa. Stanowi część układu węchowego u ssaków, gadów i płazów.
Narząd ten jest szczególnie przydatny do przekazywania sygnałów chemicznych między spokrewnionymi członkami tego samego gatunku, w szczególności jeśli chodzi o rozmnażanie. Naukowcy uważają, że zwierzęta używają go również do wykrywania sygnałów terytorialnych, co jest ogromnym problemem w królestwie zwierząt.
Ale jak można się domyślać, u węży narząd przylemieszowy jest niezbędny do śledzenia i polowania na zdobycz. Powstaje podczas rozwoju embrionalnego i jest częścią jamy nosowej, tworząc otwór w górnej części jamy ustnej.
Języki węży doskonale nadają się do wysyłania informacji do narządu Jacobsona. Mają setki małych brodawek, które wychwytują różne cząsteczki zapachowe. W rezultacie można powiedzieć, że gady wąchają powietrze językami.
Rozwidlony język pozwala im skuteczniej zlokalizować źródło chemikaliów. Po przejściu przez narząd przylemieszowy informacje uzyskane przez każdą część języka podążają osobną drogą do mózgu
Narząd Jacobsona u innych zwierząt
Aby pomóc Ci lepiej zrozumieć działanie narządu Jacobsona, spójrzmy na inny przykład: koty. Być może zdarzyło Ci się widzieć to w akcji, ale nie wiedziałeś co dokładnie się dzieje. Jeśli nie, dobrze przyjrzyj się zwierzęciu, a może uda Ci się to zauważyć.
Czasami Twój kot otwiera lekko pyszczek i bierze głęboki oddech. W tym samym czasie zwija wargi, zmarszczy nos i lekko podnosi głowę. Ten mechanizm jest znany jako reakcja Flehman. Pozwala kotom przenosić powietrze i zawarte w nim informacje do narządu Jacobsona.
A jeśli się zastanawiasz, ludzie również mają narząd Jacobsona. Jednak naukowcy nie mogą zgodzić się co do tego, jaką rolę odgrywa on w ludzkim ciele…