Mrówka panda: wojownicza mrówka przemieniona w osę

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Mrówka panda (Euspinolia militaris) lub mrówka aksamitna to owad błonkoskrzydły z rodziny żronkowatych. Pomimo wyglądu mrówki, w rzeczywistości jest to osa pasożytnicza.

Rodzina żronkowatych, obejmująca ponad 4200 gatunków, charakteryzuje się wyraźnym dymorfizmem płciowym. W tej rodzinie tylko samce mają skrzydła.

Chociaż gatunek ten został odkryty około 80 lat temu w Chile, istnieje stosunkowo niewiele badań na jego temat. Wiadomo, że żyje około dwóch lat i woli kolonizować obszary suche i piaszczyste.

W związku z tym okazy mrówki pandy odnotowano w Chile, Argentynie, części Meksyku i południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych.

Strój do inwazji: adaptacja do bycia wojownikiem

Mrówka panda ma kilka adaptacji, które pozwalają jej wykorzystywać inne agresywne owady i uczynić z nich swoich żywicieli. Po pierwsze, jej potężny egzoszkielet jest pierwszą linią ochrony podczas inwazji gniazd gryzących owadów.

Ponadto natura zapewnia, że rozmnażają się tylko najsilniejsze jednostki, ponieważ kopulacja odbywa się podczas lotu i wybierane są tylko największe samce.

Z drugiej strony brak skrzydeł u samic pozwala im odkrywać drogą lądową przyszły dom dla swoich jaj. To przedłużające się poszukiwanie wystawia samicę na niebezpieczeństwo, ale jest gotowa.

Aby wypełnić swoją misję, mrówka panda wykorzystuje swój niezwykły repertuar obronny, który obejmuje potężne żądło, ostrzegawcze piski, odstraszającą pigmentację, śladowe ilości chemikaliów i różnorodne taktyki wymijające. Opowiemy o nich poniżej.

Mrówka panda i jej niepowtarzalny wygląd

Najbardziej rzucającą się w oczy cechą mrówki pandy jest jej pigmentacja, przywodząca na myśl, jak wskazuje sama nazwa, pandę. Owad ma puszystą białą głowę, ale jej oczy są czarne, a na ciele ma z czarno-białe plamy.

Ta zachwycająca pigmentacja jest aposematyczna i służy jako ostrzeżenie dla drapieżników przed bolesnym i silnym żądłem tego owada.

U obu płci czułki i nogi pokryte są krótkimi czarnymi kolcami. Jednak gatunek ten ma wyraźny dymorfizm płciowy.

Zwykle rozmiar tego owada sięga około 0,8 centymetra, przy czym samce są znacznie większe niż samice. Dodatkowo tylko samce mają skrzydła, które są wąskie i przezroczyste.

Z kolei dorosłe samice, które są nielotami, przypominają mrówki budową i zachowaniem. Ponadto są wyposażone w żądło i jadowite gruczoły, dzięki czemu ich ukąszenia są bardzo mocne.

Okropna sława mrówki pandy

U tego gatunku nielatające samice używają żądła wyposażonego w silny jad, aby odeprzeć ataki wrogów. Jej żądło jest adaptacją, która pozwala jej stawić czoła innym agresywnym gatunkom podczas inwazji na ich gniazda.

Czasami atakują ludzi i duże pasące się zwierzęta. Eksperci znają je pod potoczną nazwą zabójców krów z powodu ich bolesnego, ale nie śmiertelnego ukąszenia.

Mrówka panda jest parazytoidem

Aby to wyjaśnić, dobrze jest poznać cykl życia mrówki pandy. Podczas lotu samce identyfikują samice i unoszą je w powietrze w celu kopulacji.

Po kryciu samica składa jaja w każdej poczwarce gniazd innych owadów, takich jak pszczoły czy osy. Wylęgające się larwy żywią się żywicielami. Każda samica może złożyć do 2000 jaj w ciągu swojego dwuletniego cyklu życia.

Dlatego gatunek ten, podobnie jak inne parazytoidy, wytwarza larwy, które żywią się larwą żywiciela. Ta dynamika ukazuje ciągłą i skomplikowaną walkę między producentami zasobów a wyzyskiwaczami, których przetrwanie zależy od tych samych zasobów.

Mrówka panda: dieta

Dorosłe mrówki pandy są samotnikami, co oznacza, że nie tworzą żadnych kolonii. Żywią się głównie nektarem, ale samice czasami atakują również mrówki, gąsienice lub poczwarki/larwy.

Strydulacja: odgłos udręki

Ogólnie rzecz biorąc, ten gatunek owadów jest cichy. Jednak gdy coś zakłóci jego spokój, emituje osobliwe, wysokie, wibrujące i ćwierkające dźwięki, które są znane jako strydulacja.

To zachowanie przyjęte przez różne stawonogi wynika z tarcia dwóch sztywnych części ciała. Dodatkowo, dźwięki te wydają obie płcie.

Należy zauważyć, że ekologiczna funkcja strydulacji u tych owadów jest niejasna. Jednak niektórzy sugerują, że dźwięki te mogą działać jako ostrzeżenia obronne i/lub krzyk godowy.

Raport naukowy z 2019 roku wykazał, że strydulacja u tego gatunku różni się od innych rodzajów z tej samej rodziny. Zatem emitowane dźwięki zawierają składowe widmowe o wysokiej częstotliwości w zakresie ultradźwiękowym. Przydatność tych sygnałów nie jest dokładnie znana.

Wyłania się teoria

Według opinii ekspertów, dźwięki te mogą być znakami ostrzegawczymi dla ich naturalnych drapieżników. Bez wątpienia przyszłe badania zajmą się obronnym efektem strydulacji mrówek pandy przeciwko gadom i gryzoniom.

Jeśli to prawda, dostarczyłoby cennych informacji na temat jego potencjalnej roli w komunikacji międzygatunkowej.

Z jednej strony mrówki aksamitne fascynują jaskrawymi kolorami, dymorfizmem płciowym, długowiecznością, a często także szalonym poziomem aktywności. Z drugiej strony powodują frustrację, ponieważ ewolucyjne znaczenie tych cech jest trudne do udowodnienia.