Kałamarnica i mątwa - czym się od siebie różnią?

Napisane i zweryfikowane przez prawnika Francisco María García

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Zarówno kałamarnica, jak i mątwa należą do gromady głowonogów. Chociaż na pierwszy rzut oka są do siebie bardzo podobne, z łatwością można znaleźć kilka istotnych różnic między nimi.

Dowiedz się więcej na temat tych wciąż egzotycznych i mało popularnych w naszym kraju mięczaków. Kałamarnica i sepia to bowiem pyszne owoce morza, które bez wątpienia warto uwzględnić od czasu do czasu w swojej diecie.

Kałamarnica – co to za zwierzę?

Jak już wspomnieliśmy na samym początku, kałamarnice (Teuthida) to mięczaki z gromady głowonogów. Tradycyjnie organizmy te są grupowane w dwóch podrzędach:

• Oegopsina – obejmuje ponad 220 gatunków kałamarnic, głównie oceanicznych. Charakteryzują się bardzo długimi ramionami, brakiem rogówki okrywającej oczy oraz obecnością gladiusa. Do tego podrzędu zaliczają się również słynne kałamarnice-giganty.
• Myopsina – kałamarnice zamieszkujące wody nad szelfem kontynentalnym i sklasyfikowane w jedną tylko rodzinę, Loliginidae.

Kałamarnice są mięczakami, czyli nie posiadają układu kostnego. Ponadto są blisko spokrewnione z mątwami, ośmiornicami i łodzikami (Nautilida). Są mięsożerne, a pod względem anatomicznym wyróżniają się obecnością dwóch głównych macek i ośmiu ramion.

Przeczytaj także artykuł: Żółwie zagrożone wyginięciem – wodne i lądowe

Kałamarnica – cechy charakterystyczne

Kałamarnice mają bardzo dobrze rozwinięte mięśnie i posiadają niezwykle silne przyssawki oraz chitynowe haczyki. Niektóre gatunki kałamarnic-gigantów mają zdolność do całkowitej regeneracji macek, gdy te zostaną oderwane bądź celowo utracone przez zwierzę podczas ucieczki przed drapieżnikiem.

Inną charakterystyczną cechą kałamarnic jest ich wyjątkowy układ krążenia. Zwierzęta te mają aż trzy serca. Jeśli chodzi o oddychanie, mają jedną parę skrzeli pokrytą blaszkami. Skurcze ściany jamy płaszczowej regulują przepływ wody przez skrzela.

Znakomite zdolności do kamuflażu

Skórę kałamarnic pokrywają specjalne komórki, zwane chromatoforami, zawierające w swym wnętrzu pigmenty i mające zdolność do odbijania światła. Stąd też ich ciała mienią się niemalże wszystkimi kolorami tęczy.

Nie tylko nadają one zwierzęciu odpowiedni kolor, ale także umożliwiają mu łatwą i szybką zmianę barwy, dzięki czemu mogą się one kamuflować z otoczeniem. Ta strategia obronna łączy się ze zdolnością “wystrzeliwania” atramentu w celu dezorientacji drapieżnika i możliwie jak najszybszej ucieczki kałamarnicy w obliczu zagrożenia.

Mątwa – podstawowe informacje

Mątwy, podobnie jak kałamarnice, również są mięczakami z gromady głowonogów. Obejmuje ona ponad 100 gatunków mątw. Są to mięczaki średnich rozmiarów – dorosłe osobniki osiągają do 40 cm długości. Ich ciało ma charakterystyczny owalny, nieco spłaszczony kształt. Jest otoczone dwiema płetwami, które tworzą rodzaj grzebienia skórnego.

Bez wątpienia jedną z najbardziej wyróżniających się cech mątwy jest 10 nieregularnych macek skupionych wokół otworu gębowego. Z tych 5 par macek cztery są krótsze i wyposażone w dwa rzędy niewielkich przyssawek.

Z kolei dłuższą parę macek zwierzę może chować i wyciągać w dowolnym momencie. Są one trzykrotnie dłuższe od pozostałych ramion chwytnych. Natomiast ich końce są wyposażone w rodzaj płetwy uformowanej z kilku nieregularnych przyssawek. Te długie macki służą nie tylko do łapania ofiary, lecz także odgrywają fundamentalną rolę w cyklu reprodukcyjnym mątw.

Przeczytaj również: Imponujące ptaki – poznaj 6 z nich

Kałamarnica vs mątwa – różnice

Dysponując podstawową wiedzą na temat tych dwóch rodzajów morskich zwierząt, znacznie łatwiej będzie nam określić podobieństwa i różnice między nimi. Zaznaczmy jednak, że ich podobieństwo nie jest przypadkowe, lecz ma podłoże genetyczne. Stąd też liczne zbieżności pod względem anatomicznym i fizjologicznym.

Różnice

• Ciało mątwy ma owalny, lekko spłaszczony kształt, podczas gdy kałamarnica ma formę cylindryczną, znacznie bardziej wydłużoną niż mątwa.
• Mątwy dochodzą do 40 cm długości, natomiast ciało kałamarnic może osiągać długość do 60 cm (oczywiście nie mając na względzie kałamarnic-gigantów, które to dochodzą nawet do 15 metrów długości).
• Kałamarnice mają dwie macki i osiem ramion z przyssawkami. Natomiast mątwy – 10 macek skoncentrowanych w rejonie otworu gębowego i są one znacznie mniejsze niż u kałamarnic.
• Kolejną wyraźną różnicą między kałamarnicą a mątwą jest budowa ich zewnętrznej “skorupy”. U tych pierwszych jest ona wyraźnie cieńsza, bardziej chrzęstna i płaska, zakończona charakterystycznym piórkiem, czyli gladiusem. Z kolei u mątwy ma ona kształt łyżki, a jej kompozycja jest wapienna – stąd też charakterystyczny biały kolor.