Tamaryna białoczuba: poznaj nawyki tej wyjątkowej małpki

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Tamaryna białoczuba (Saguinus oedipus) to rodzaj naczelnego ssaka z rodziny pazurkowcowatych. Występowanie tego zwierzęcia jest ograniczone do niewielkiego obszaru dżungli zamkniętego przez kolumbijskie wybrzeże Karaibów.

Istnieje wiele nazw tego zwierzęcia, a wśród nich jest tamaryna białoczuba lub tamaryna bawełniana. Nazwy zwykle nawiązują do najbardziej charakterystycznej cechy tego gatunku: białego czuba na głowie i białej grzywy.

Tamaryna białoczuba: jak rozpoznać tę małą małpkę

Rozmiar i kolor to najbardziej charakterystyczne części tego zwierzęcia. Tamaryny są dość małe, a dorosła małpa waży mniej niż 0,5 kg. Ponadto po bokach głowy mają białosrebrne włosy. Natomiast ich twarz jest niemal pozbawiona włosów, a skóra właściwie czarna.

Ich plecy są przeważnie czarne lub brązowe, a ręce i nogi przeważnie białe lub żółtawe. Ponadto zad i wewnętrzna strona ud są czerwonawo-pomarańczowe, podobnie jak podstawa ogona, natomiast jego czubek jest czarnawy.

Podobnie, główną cechą odróżniającą te pazurkowce od innych małp jest to, że zamiast pazurów mają paznokcie. Inne cechy wyróżniające to obecność dwóch zębów trzonowych zamiast trzech po każdej stronie szczęki.

Ponadto ich ogon jest nieco dłuższy niż ich ciało i nie mogą go używać do chwytania rzeczy.

Siedlisko i rozmieszczenie geograficzne

Tamaryna białoczuba występuje endemicznie w Kolumbii. Zamieszkuje głównie reliktowy las o powierzchni 4300 ha przeznaczony do ochrony lasu suchego.

To wyjątkowe siedlisko tego gatunku znajduje się w gminie San Juan Nepomuceno, niedaleko Barranquilla, stolicy departamentu Departmento del Atlantico na kolumbijskich Karaibach.

Ta mała małpa jest nadrzewna, ponieważ zamieszkuje górną część korony tropikalnego lasu deszczowego i suchego lasu liściastego. Ponadto tamaryna białoczuba przystosowuje się do pasów lub płatów lasu wtórnego lub pozostałego i może żyć w stosunkowo zaburzonych siedliskach.

Reprodukcja i oczekiwana długość życia

Tamaryna białoczuba cechuje się monogamicznym systemem reprodukcji. Ciekawym faktem jest, że dwa razy w roku rodzą się nieidentyczne bliźnięta. Ponadto metoda rozmnażania jest oparta na współpracy, czego trudno szukać u wielu innych naczelnych.

Ten typ rozmnażania obejmuje dorosłych „pomocników”, którzy pozostają w rodzinie i zamiast rozmnażać się, zdobywają doświadczenie rodzicielskie. Taka praktyka może skutkować najwyższym potencjałem reprodukcyjnym pośród wszystkich naczelnych.

Według badań gatunek ten ma sezonową reprodukcję: samice zachodzą w ciążę i karmią piersią tylko od stycznia do czerwca. Ponadto ciąża trwa około 140 dni, a oczekiwana długość życia w niewoli wynosi około 25 lat.

Tamaryna białoczuba jest głównie owadożerna i owocożerna. Owady stanowią 40% ich pożywienia, a owoce kolejne 38%.

Niektóre zaskakujące praktyki społeczne

Tamaryna żyje w grupach do 19 osobników i przestrzega dziennych zwyczajów. Najczęściej grupy te składają się ze zdominowanej pary dominującej i od jednego do siedmiu podporządkowanych młodych osobników obu płci.

Ostatecznie ci podporządkowani członkowie tworzą małe grupy i migrują do i z zasięgu macierzystego głównej grupy. Zakresy gospodarstw domowych dla każdej grupy wahają się od 17 do 25 akrów.

Tamaryna białoczuba jest terytorialna i używa zapachu do oznaczenia swojego terytorium. Jednak zamiast fizycznego kontaktu, gdy wchodzi w kontakt z innymi grupami, członkowie grożą drugiej grupie, pokazując swoje plecy i obszar genitaliów jako pokaz władzy terytorialnej.

Małpa krytycznie zagrożona wyginięciem

Obecna liczebność populacji tamaryny białoczubej jest nadal niejasna, chociaż szacunki wskazują, że liczebność spada. Oznacza to, że ponad 80% wymarło w ciągu ostatnich trzech pokoleń (18 lat) z powodu zniszczenia ich siedlisk.

Niestety obszar siedliska tych zwierząt jest narażony na intensywną kolonizację i wycinkę lasów. Już w 1978 r. szacunki wskazywały, że 75% pierwotnego rozmieszczenia gatunku zostało ograniczone z powodu rolnictwa i wypasu.

Dlatego musimy podjąć wyjątkowe wysiłki na rzecz ochrony zwierząt, aby uchronić tamarynę białoczubą przed wyginięciem.