Owca grzywiasta - gatunek inwazyjny?

Napisane i zweryfikowane przez weterynarza Érica Terrón González

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Przez lata, owca grzywiasta była gatunkiem inwazyjnym, obecnie jednak jest to temat podlegający dyskusji. Więc czy naprawdę są inwazyjne, czy też nie?

Owca grzywiasta – cechy ogólne

Naukowa nazwa owcy grzywiastej to Ammotragus lervia i należy do rodziny kóz. Ponadto pochodzi z kontynentu afrykańskiego. Oto niektóre z jej cech:

• Po pierwsze, dorosłe samce mogą ważyć do 145 kilogramów.
• Ponadto ich futro jest bardzo krótkie, czerwonawe lub jasnobrązowe – podobne do koloru pustynnego piasku, na którym zwykle żyją. Ich ogon jest wełnisty i długi, a obie płci mają brodę i zakrzywione rogi. Te u samców są tylko nieznacznie dłuższe niż u samic. Rogi te mogą sięgać nawet kilkunastu centymetrów długości.
• Ponadto jest to zwierzę ściśle roślinożerne, żywiące się porostami, ziołami, gałęziami, liśćmi i jagodami.
• Owce żyją także w mniej lub bardziej licznych, mieszanych stadach w każdym wieku, złożonych z samców, samic i młodzieży. Samice są przywódcami grup i zwykle rodzą tylko jedno jagnię.
• Wreszcie, średnia długość życia gatunku wynosi około 20 lat.

Wprowadzenie owcy grzywiastej na Półwysep Iberyjski

Miało to miejsce w latach 70., ze względu na zapotrzebowanie na nowe gatunki dużej zwierzyny łownej. Przybyły w tym samym czasie co muflon.

Początkowo mieszkały w Parku Narodowym Sierra Espuña w Murcji, w Hiszpanii. Problem zaczął się, gdy ich populacja rosła w szybkim tempie z powodu obfitości pożywienia, braku naturalnych drapieżników i dużej liczby urodzeń. W ten sposób osiągnęły oficjalne poziomy gatunku inwazyjnego.

Obecnie znaleźć je można w Murcji, Walencji, Andaluzji i na Wyspach Kanaryjskich. Mają ogromny wpływ na rodzimą florę wyspy.

Czy owca grzywiasta jest inwazyjnym gatunkiem egzotycznym?

Kiedy pojawiły się po raz pierwszy, ludzie uważali je za gatunek egzotyczny. Jednak ktoś znalazł skamieniałości, które na pierwszy rzut oka zostały sklasyfikowane jako kozy. Ale późniejsze badanie wykazało, że nie były to prawdziwe kozy.

Wielu ekspertów uważa, że to zwierzę grozi zajęciem nisz koziorożca pirenejskiego. Jednak nie ma na to wystarczających dowodów.

“Zarówno kozioł, jak i owca grzywiasta pokrywają się ze swoją niszą ekologiczną. Nie ma jednak zgodności co do optymalnych obszarów, ponieważ kozioł lubi bardziej strome zbocza i większe wysokości. Preferują również stosunkowo zalesione, wilgotne miejsca z dala od dróg i centrum. Owce grzywiaste wolą się wypasać niż żywić liśćmi.”

-Dr. Jorge Cassinello-

Oczywiście, jak u każdego roślinożercy, któremu brakuje naturalnego drapieżnika, populacja owiec grzywiastych nadal rośnie. Dlatego niezbędne jest właściwe zarządzanie nimi.

Problem polega na tym, że na liście IUCN owce grzywiaste pojawiają się jako „narażone lub zagrożone wyginięciem” w rejonie Morza Śródziemnego. (To ta sama kategoria, co niedźwiedź brunatny.)

Jednak Generalitat Valenciana uważa ją za gatunek, który należy zlikwidować, mimo że pokojowo współistnieje z bydłem pasącym się w górach oraz z muflonami i jeleniami.

Kontrola populacji owiec grzywiastych

Konieczne jest utrzymanie zarządzania populacją gatunków roślinożernych. Zwykle dzieje się to poprzez kontrolowane polowanie z wiedzą, które i ile osobników należy zabić.

Obecnie ludzie polują na okazy, które nie ukończyły piątego roku życia, mimo że nie są jeszcze wtedy imponującym trofeum. W związku z tym zarządzanie polowaniami można znacznie ulepszyć.

Ponadto dowody naukowe sugerują usunięcie owiec grzywiastych z listy gatunków inwazyjnych. Czemu? Ponieważ preferowanie przez nie łąk i terenów wiejskich sprzyja pasterskiej różnorodności biologicznej.

Poza tym jest to sposób na naturalne wycinanie lasów, aby zachować otwarte obszary, które są naturalnymi zaporami ogniowymi.

Obecność owiec grzywiastych na południowo-wschodnim półwyspie nie stanowi zagrożenia, a jest korzystna dla gór. W związku z tym owce wspierają większą różnorodność biologiczną krajobrazu.