Czakalaka rdzaworzytna – ptak z tropików

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Czakalaka rdzaworzytna (Ortalis ruficauda) to tropikalny ptak z rzędu ptactwa lądowego. Gatunek ten należy do starożytnej grupy ptaków z rodziny Czubaczy, liczącej 50 gatunków i spokrewnionej z nogalami. Nogale to zamieszkujące Australię grzebacze.

Występowanie czakalaki rdzaworzytniej

Czakalaka rdzaworzytnia występuje tylko na kontynencie amerykańskim. Występuje endemicznie w regionach neotropikalnych, w tym w północno-wschodniej Kolumbii i północnej Wenezueli.

Gatunek ten można również spotkać na wyspach Trynidadu i Tobago, gdzie jest jednym z dwóch ptaków narodowych.

Siedlisko

Jak wspomnieliśmy wcześniej, czakalaka rdzaworzytna żyje wśród krzewów liściastych, lasów galeriowych i płatów leśnych na niższych, suchszych ziemiach północno-wschodniej Kolumbii, północnej Wenezueli oraz Trynidadu i Tobago.

W Wenezueli czakalaki zazwyczaj nie zasiedlają głębin wilgotnych lasów. Wolą raczej krzaki, grube granice i niskie lasy, które znajdują się w najbardziej suchych częściach tropików.

Czakalaka rdzaworzytna – cechy fizyczne

Pod względem wielkości i wyglądu ptaki te są podobne do kur i bażantów. Mają małe głowy, długie szyje i ciało z dużymi, mocnymi nogami i stosunkowo długim ogonem. Co więcej, wydają z siebie niskie, donośne dźwięki.

Gatunek ten posiada nieprzejrzyste i dyskretne upierzenie. Dominującymi kolorami są szary, brązowy i czarny, co pomaga mu ukrywać się między gałęziami i ziemią. Samice tego gatunku mają również ciemnobrązową morfologię, a część ich ciała jest jasnobrązowa.

Czakalaka rdzaworzytna: zwyczaje

Czakalaki to w większości ptaki dzienne. Są najbardziej aktywne we wczesnych godzinach porannych przed wschodem słońca, kiedy to spędzają czas wydając głośne odgłosy.

Ptaki te wolą budować gniazda na drzewach. W większości żywią się owocami i trawą, a także jedzą miękkie owoce, nasiona, kwiaty, zielone kiełki i liście. Dzięki nawykowi jedzenia owoców, ptaki te są doskonałymi rozsiewaczami nasion. Dlatego są bardzo ważne, jeśli chodzi o regenerację lasów.

Niedawne badania sklasyfikowały czakalakę rdzaworzytną  jako ptaka, który ma kluczowe znaczenie dla ochrony lasów. Co więcej, ptaki te są gatunkiem społecznym i zwykle zbierają się w poszukiwaniu pożywienia w grupach od 4 do 10 ptaków.

Czakalaka rdzaworzytna ma tendencję do odpoczynku podczas najgorętszych godzin dnia. Oczywiście miejscem ich odpoczynku są zawsze drzewa. Jednocześnie kąpią się w kurzu, co zdaniem ekspertów pomaga im radzić sobie z pasożytami zewnętrznymi. Jednak może to być również część tego, w jaki zabiegają o potencjalnych partnerów.

Rozmnażanie

Warto zauważyć, że ptaki te są monogamiczne, co oznacza, że łączą się w pary na całe życie. Co więcej, mają tendencję do gniazdowania na drzewach, a w ich budowie uczestniczą zarówno samce, jak i samice. W okresie reprodukcji ptaki te mogą mieć charakter terytorialny.

Ogólnie rzecz biorąc, samica składa dwa białe jaja, które sama wysiaduje. Pisklęta rodzą się z natychmiastowym instynktem wspinania się i szukania schronienia w drzewie na którym jest gniazdo. W ciągu kilku dni po wykluciu rozwijają zdolność latania.

Śpiew czakalaki rdzaworzytnej

Wiele okazów czakalaki wydaje niezwykle głośne dźwięki. Posiadają bardzo dużą tchawicę, która gwarantuje, że ich wołania będą słyszalne z odległości ponad kilometra.

Ogólnie rzecz biorąc, stada tych ptaków wydają swoje głośne okrzyki jako chór. W ich śpiewie dominuje pianie, krzyki i kwakanie.

Czakalaka rdzaworzytna a status ochrony

Tradycyjnie na wsiach neotropicznych polowano na członków rodziny Czubaczy. Wynika to z ich dużych rozmiarów w porównaniu z innymi ptakami leśnymi.

Jednocześnie postępujące wylesianie ich naturalnego siedliska wpływa również na przyspieszony spadek liczby lokalnych populacji czubaczy w całej Ameryce Łacińskiej.

Jednym z czynników, który może sprzyjać ochronie tego gatunku, jest fakt, że staje się on ważnym gatunkiem w branży ekoturystycznej.