Ochrona słoni przed kłusownikami: projekt Murraya

Napisane i zweryfikowane przez biologa Ana Díaz Maqueda

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Walijski zoolog Nick Murray od ponad 10 lat poświęca się ochronie słoni przed kłusownictwem. Po wielu latach ciężkiej pracy i wysiłku, on i jego zespół zdołali powstrzymać wielu kłusowników słoni afrykańskich. Jednak pomimo tego sukcesu, w związku z wybuchem koronawirusa i spadkiem turystyki, Nick martwi się życiem zwierząt, które starał się chronić od tylu lat. Jak on i jego zespół zdołali zapobiec tak wielu polowaniom na słonie? Zobacz, jak wygląda ochrona słoni przed kłusownikami. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!

Nick Murray i jego pasja – dzika przyroda

Zoolog Nick Murray studiował na Uniwersytecie Południowej Afryki. Już od pierwszych dni na uczelni dał się poznać ze względu na zaangażowanie w dziedzinie swojej największej pasji – czyli dzikiej przyrody. Przykładowo właśnie dlatego od ponad 23 lat jest przewodnikiem kajakowym po rzece Zambezi w Zimbabwe. 

Jak wspomniał w wywiadzie dla BBC, po raz pierwszy zainteresował się zoologią, kiedy dziadek dał mu magazyn o dzikiej przyrodzie.

Pomimo swojej pasji do dzikiej przyrody, Murray nie od razu zainteresował się ochroną słoni. Stało się to dopiero po tym, jak przeżył jedno z najbardziej traumatycznych doświadczeń w swoim życiu.

Około 10 lat temu Murray prowadził grupę turystów, gdy jego oczom ukazała się upiorna scena: zobaczył grupę 12 martwych słoni obok wodopoju zatrutego cyjankiem przez kłusowników.

Udało mu się zaalarmować strażników parku i ostatecznie aresztowano i postawiono przed wymiarem sprawiedliwości 11 kłusowników. Właśnie od tego momentu Murray postanowił poświęcić swój czas ochronie słoni przed kłusownictwem.

Słonie z Parku Narodowego Mana Pools

Odkąd Murray przybył do Afryki, różne populacje słoni w Zimbabwe zmniejszyły się o prawie połowę. Z około 20 tys. osobników obecnie zostało zaledwie 12 tys. obecnie.

Według oficjalnych danych lata 2008 i 2009 były najgorsze. W tym czasie bardzo często kłusownicy używali cyjanku do zatruwania drzew, którymi żywiły się słonie. Kiedy jednak odkryli, że ta technika nie jest wystarczająco skuteczna, zaczęli zatruwać źródła wodne. Miało to niszczycielski wpływ zarówno na życie roślin, jak i zwierząt.

Ten przerażający akt barbarzyństwa zabija nie tylko słonie, ale wszystkie zwierzęta, które piją z wodopoju, podczas gdy kłusowników interesuje tylko kość słoniowa. Co więcej, proceder ten przyciąga padlinożerców, którzy żywią się ciałami.

Proceder handlu kością słoniową

Kość słoniowa, która tworzy kły słonia, może być sprzedawana na czarnym rynku za bardzo wysoką cenę. Kiedy ruch turystyczny zmniejsza się, niektórzy mieszkańcy szukają innych sposobów na przetrwanie, a wielu z nich podejmuje się kłusownictwa.

Wzrost znaczenia turystyki ekologicznej, safari i wszystkiego, co pomaga zachować dziką przyrodę w Afryce, zapewnia również dochód miejscowej ludności.

Jednak w czasach koronawirusa i ograniczeń ruchu wielu ekologów uważa, że bezpieczeństwo słoni w wielu afrykańskich parkach narodowych jest zagrożone. Niemniej na razie, dzięki projektom takim jak ochrona słoni Murraya, spadek turystyki nie doprowadził do wzrostu kłusownictwa.

Ochrona słoni przed kłusownictwem

Wraz ze swoją żoną Desiree Murray prowadzi duży projekt ochrony przyrody w Zimbabwe, skupiający się na słoniach.

Program Bushlife Conservancy jest bardzo złożony i niebezpieczny, ponieważ jego cel stanowi aktywne zwalczanie kłusowników. Kłusownicy to ludzie, którzy nie tylko zabijają zwierzęta, ale nie mają wątpliwości nad pozbyciem się każdego, kto stanie im na drodze.

Dlatego Bushlife Conservancy zapewnia strażnikom parków broń, aby mogli chronić zwierzęta. Zaopatrują się również w lepsze pojazdy, dzięki czemu mogą szybciej reagować na zagrożenia i incydenty.

Najciekawszą częścią projektu jest monitoring buhajów, samców rozpłodowych. To największe i najsilniejsze samce, które zwykle dołączają do stad i opuszczają je, kiedy zechcą.

W efekcie to właśnie te osobniki narażone są na największe ryzyko, bo często przebywają same. Ponadto mają tendencję do opuszczania parku narodowego i wkraczania na tereny, na których przebywają kłusownicy. A te słonie są szczególnie cenione ze względu na ich ogromne kły.

Wykorzystanie technologii

Od 2018 roku organizacja wyposażyła dziewięć samców słonia w obroże GPS, i ma nadzieję założyć jeszcze pięć kolejnych. Problem w tym, że ten rodzaj monitorowania kosztuje. Każda obroża kosztuje około 5000 dolarów, a organizacja jest finansowana wyłącznie z prywatnych darowizn.

Na szczęście praca Murraya i jego zespołu zwrócili uwagę sir Davida Attenborough. Murray był nawet przewodnikiem i doradcą przy dwóch ostatnich filmach dokumentalnych Attenborough.

Oprócz celu, jakim jest ochrona słoni przed kłusownictwem, Bushlife Conservancy prowadzi projekty konwersacyjne w celu ochrony innych zwierząt. Należą do nich afrykański dziki pies (likaon) i łuskowiec, z których oba są poważnie zagrożone wyginięciem.

Dzięki projektom, takim jak inicjatywa Murraya dzikie zwierzęta w Afryce mogą mieć szansę w świecie, który wcześniej wydawał się skazywać je na cierpienie.