Logo image
Logo image

Modliszki zwyczajne: poznaj ich najbardziej fascynujące rodzaje

3 min.
Modliszki tworzą zróżnicowaną grupę gatunków, które zdobyły sławę dzięki swojemu niesamowitemu kamuflażowi. Żarłoczne drapieżniki są cennym sprzymierzeńcem w walce ze szkodnikami w rolnictwie.
Modliszki zwyczajne: poznaj ich najbardziej fascynujące rodzaje
Luz Eduviges Thomas-Romero

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Modliszki zwyczajne to owady mięsożerne, powszechnie znane jako modliszki. Grupa ta obejmuje ponad 2400 gatunków rozsianych po całym świecie, z których wszystkie należą do rodziny Mantodea.

W tej grupie najbardziej charakterystyczną cechą jest budowa kończyn przednich, które po złożeniu pod głowę przypominają osobę z rękami złożonymi do modlitwy. W kolejnej części tekstu przedstawimy Wam kilka najbardziej interesujących i pięknych gatunków modliszek. Nie przegapcie tego.

Modliszki są wytrawnymi drapieżnikami owadów i innych małych ofiar

Oprócz ciekawego wyglądu, modliszki potrafią szczególnie dobrze kamuflować się w otoczeniu, dzięki czemu mogą odpoczywać na gałęziach i łodygach, aby zasadzać się na swoje ofiary. Zjawisko to znane jest jako Crypsis (wtapianie).

Z drugiej strony, owady te mają również potężne szczęki i “szyję”, która pozwala im obracać głowę o 180 stopni podczas obserwacji. Ich przednie odnóża mają długie, ostre kolce, które dają im możliwość wbijania ich w swoje ofiary, jednocześnie gdy zjadają ją żywcem.

Najbardziej uzdolniona do przetrwania

Dla modliszek wtopienie się w otoczenie jest niezbędne, aby przechytrzyć swoich licznych wrogów, takich jak ptaki. Ponadto w tułowiu niektórych gatunków modliszki znajduje się pusta komora – metathorax (zatułowie).

Struktura ta umożliwia słyszenie ultradźwięków i zapewnia modliszce możliwość wykrywania nietoperzy, jednego z najbardziej przerażających drapieżników.

Zróżnicowana dieta modliszek

Modliszki żywią się owadami i innymi bezkręgowcami, takimi jak chrząszcze, motyle, pająki, świerszcze, pasikoniki, i inne modliszki. Żywią się również kręgowcami, takimi jak małe żaby nadrzewne, jaszczurki i myszy. Co ciekawe, niektóre mantidy mogą przypominać kwiaty, a nawet łapać małe kolibry.

Modliszki mogą być naszym nieocenionym sprzymierzeńcem

Większość ludzi uważa modliszki za szkodniki. Jednak to przekonanie jest dalekie od prawdy: ważne jest, aby wiedzieć, że modliszki są doskonałymi tępicielami szkodników. Dzięki nim można utrzymać populację owadów zagrażających rolnictwu pod kontrolą.

Będąc mistrzami kamuflażu, modliszki są pomocnikami zarówno rolników, jak i ogrodników. W dalszej części poznamy kilka zaskakująco wyglądających gatunków.

Modliszka motylowa

Pseudocreobotra wahlbergii jest piękną i kolorową modliszką motylową. Owady te są białe z pomarańczowymi i zielonymi paskami, a jako dorosłe osobniki posiadają na skrzydłach pięknie ubarwioną plamę, przypominającą oko.

Some figure

Oczy są fioletowe i w zależności od warunków świetlnych, odcień ten może zmieniać się od liliowego do ciemnofioletowego. Ten gatunek modliszki ma swój naturalny zasięg w Afryce subsaharyjskiej.

Modliszka diabelska

Endemiczny dla Tanzanii w Afryce, to może być najbardziej znany gatunek modliszki na świecie. Jej naukowa nazwa to Idolomantis diabolica.

Na zewnątrz, ta modliszka posiada białe i zielone paski, podczas gdy na wewnętrznej stronie jego drapieżnych ramion, ten gatunek ma jaskrawoczerwone, białe, niebieskie i czarne oznaczenia.

Co ciekawe, w przypadku zagrożenia modliszka ta unosi ciało i kieruje ramiona ku górze, w pozie, w której prezentuje swoje jaskrawe kolory. Ponadto, będzie poruszać swoim ciałem i odnóżami w lewo i prawo, aby zmylić i przestraszyć swojego drapieżnika. Takie zachowanie nazywa się zachowaniem deimatycznym.

Modliszka “Martwy liść”

Modliszka (Deroplatys desiccata) jest gatunkiem występującym w Malezji. Jak sama nazwa wskazuje, jej kamuflaż wyglądem przypomina suchego liścia. Ten gatunek modliszki jest zawsze brązowy, ale ciemny odcień może się różnić u poszczególnych osobników.

Jej kamuflaż obejmuje ciemne i jasne plamy, a także obecność ogromnej tarczy na przedtułowiu (prothorax), która sprawia, że modliszka ta jeszcze bardziej przypomina martwy liść. Cechę tę można zaobserwować u prawie wszystkich gatunków z rodzaju Deroplatys.

Some figure

Deroplatys desiccata należy do gatunków olbrzymich. Samice mają około 9 centymetrów długości, podczas gdy samce są nieco mniejsze – 7 lub 8 centymetrów. W przypadku przestraszenia owad ten może uciekać lub wykazywać zachowania pozorujące śmierć (thanatosis).

Podczas tanatozy modliszka pozostaje nieruchoma, ze zgiętymi lub wyciągniętymi odnóżami. Nie porusza się nawet po dotknięciu.

Modliszka kwiatowa

Ta piękna modliszka (Hymenopus coronatus) może być różowa, biała lub być kombinacją obu kolorów. Płatki na jej nogach przypominają jak płatki kwiatu. Chociaż ten gatunek nie żyje na storczykach, jest do nich niezwykle podobny.

W naturze Hymenopus coronatus występuje w Malezji. Dorosła samica ma około 6 do 7 centymetrów długości, podczas gdy samiec ma tylko około 2,5 centymetra długości. Jest to jedna z najdelikatniejszych i najpiękniejszych modliszek, jakie kiedykolwiek sklasyfikowano.

Some figure

Są to niektóre przykłady modliszek o wyjątkowej morfologii, ale istnieje o wiele więcej gatunków zaliczanych do tego taksonu. W obrębie rzędu Mantodea występuje około 2450 gatunków, tak więc grupa ta wyróżnia się różnorodnością morfologiczną i behawioralną.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Rondón, A. A. A., Lombardo, F., & Jantsch, L. J. (2007). Checklist of the neotropical mantids (Insecta, Dictyoptera, Mantodea). Biota colombiana8(2), 105-158.
  • Maxwell, M. R. (2014). A synoptic review of the genus Stagmomantis (Mantodea: Mantidae). Zootaxa, 3765(6), 501-525.
  • https://pdfs.semanticscholar.org/f448/c2ec4d850838cd3f637a949f8c5216d3c664.pdf
  • Fatimah, S., Sultana, R., & Wagan, M. S. (2018). Survey of the Superorder Dictyoptera Mantodea from Sanghar, Sindh, Pakistan. University of Sindh Journal of Animal Sciences, 2(1), 19-23.
  • Agabiti, B., Ippolito, S. & Lombardo, F. (2010) The mediterranean species of the genus Ameles Burmeister, 1838 (Insecta, Mantodea: Amelinae), with a biogeographic and phylogenetic evaluation. Boletín de la Sociedad Entomológica Aragonesa (S.E.A.), 47, 1–20 https://geoscience.net/research/037/475/037475503.php

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.