Gatunek endemiczny - czym się charakteryzuje?
Gatunek endemiczny to gatunek o ograniczonym rozmieszczeniu lub populacji. Są to również gatunki, które żyją tylko w jednej określonej części świata. W tym artykule opowiemy o cechach i szczególnym znaczeniu tej wyjątkowej grupy gatunków.
Czym jest gatunek endemiczny
Termin endemii może być stosowany w odniesieniu do zwierząt, a także roślin, w celu zdefiniowania gatunków, które są unikalne dla określonego położenia geograficznego. Na przykład, mogą istnieć tylko na jednej wyspie lub pustyni.
Kiedy mówimy o gatunkach endemicznych, naprawdę mamy na myśli gatunki, które żyją tylko w określonym regionie, kraju lub ekosystemie.
Endemizm może istnieć we wszystkich znanych nam obszarach naturalnych. Na przykład, na szczycie góry, wyspie, w jednym konkretnym kraju, lesie, jeziorze lub na pustyni. Pojęcie to stosuje się do gatunków, ale możemy je również zastosować do podgatunków, organizmów, rodzin zwierząt lub roślin.
Wyspy to “idealne” miejsca, aby znaleźć gatunki endemiczne ze względu na ich odizolowanie. Na przykład, Australia od milionów lat nie ma kontaktu z innymi kontynentami. Z tego powodu występują tam flora i fauna, których nie znajdziesz nigdzie indziej na świecie.
Innymi emblematycznymi przykładami są Wyspy Galapagos, archipelag Hawajów i Wyspy Kanaryjskie. Wszystkie te wyspy są pochodzenia wulkanicznego i nigdy nie miały kontaktu z kontynentem. Można tam znaleźć gatunki, które nie mieszkają w żadnym innym miejscu na świecie. Trzy przykłady to żółw słoniowy, kosmatnik srebrzysty lub żółtonos lazurowy z wyspy Gran Canaria.
Znaczenie gatunków endemicznych
Bardzo ważnym punktem, jeśli chodzi o te gatunki jest to, że im mniejszy jest ich naturalny obszar występowania, tym większe jest ryzyko, że może dojść do zmian w populacji, zmniejszenia przeżywalności lub mogą paść ofiarami nielegalnego kłusownictwa. Oznacza to, że są bardziej podatne na wyginięcie.
Są również bardzo wrażliwe na wszelkie zmiany w środowisku, takie jak pozyskiwanie drewna lub budowa tamy.
Gatunek endemiczny to znacznie więcej niż tylko gatunek „wyłączny” dla wyspy, lasu lub regionu. Ostatnio populacje tego rodzaju zwierząt uległy zmianie z powodu ingerencji człowieka poprzez pobieranie próbek gatunków z różnych części globu. Może to być powodowane chęcią udomowienia ich, zabrania do zoo lub w celu powiększenia populacji w innym regionie.
Dlaczego ochrona tych gatunków jest tak ważna? Wynika to z faktu, że ich pierwotna populacja była ograniczona do określonego środowiska lub obszaru. Dlatego zniknięcie jednego z tych gatunków z ich naturalnego środowiska oznacza utratę naturalnie występujących przykładów.
Zwierzęta te przystosowały się do środowiska, w którym żyją i pełnią określoną funkcję w ekosystemie. Wynika to z faktu, że stanowią one część łańcucha pokarmowego, który zostałby zmieniony przez zniknięcie niektórych gatunków.
Oznacza to, że jeśli gad jest „pokarmem” dla konkretnego ptaka, a ptak wymiera, wówczas populacja tego gada będzie się rozmnażać w sposób niekontrolowany. Równowaga zostanie zaburzona.
Zagrożenie dla ograniczonych gatunków
Kolejnym problemem, który występował wielokrotnie w ciągu ostatniego stulecia, jest wprowadzanie nowych gatunków do niektórych ekosystemów. Niszczy to normalny łańcuch pokarmowy i powoduje spustoszenie w ekosystemie.
Wprowadzenie nowych gatunków (które może być zamierzone lub przypadkowe) zmienia relacje i symbiozę, które istnieją na wyznaczonym terytorium. Dotyczy to głównie gatunków endemicznych. Dlaczego? Ponieważ zwykle nie mają one kontaktu z gatunkami spoza swojego ekosystemu. Zwierzęta też mogą również paść ofiarą chorób, które przynoszą nowe gatunki.
Chociaż powinniśmy starać się zapewnić ochronę wszystkim zwierzętom, gatunki endemiczne potrzebują specjalnej pomocy. Jest tak, ponieważ nie zasiedliły wielu różnych obszarów, a to czyni je bardziej narażonymi na wyginięcie niż pozostałe zwierzęta.
Na przykład, są znacznie bardziej wrażliwe niż gatunki, które można znaleźć na wielu różnych obszarach na świecie. Te cenne gatunki są niezwykle ważne dla ekosystemów, w których żyją. A nie będziemy w stanie ich zastąpić!
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Guerrero, A. M., & Tye, A. (2011). Native and introduced birds of Galapagos as dispersers of native and introduced plants. Ornitologia neotropical. https://doi.org/10.1038/sj.hdy.6800101
- Procuraduria Federal de Proteccion al Ambiente. (2020) Especies endémicas en México. Recuperado el 4 de junio de 2022, disponible en: https://www.gob.mx/profepa/articulos/especies-endemicas-en-mexico-237094?idiom=es#:~:text=Las%20especies%20end%C3%A9micas%20son%20aquellas,una%20regi%C3%B3n%20o%20un%20bioma.
- Ancrenaz, M., Gumal, M., Marshall, A.J., Meijaard, E., Wich , S.A. & Husson, S. (2016). Pongo pygmaeus (errata version published in 2018). The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T17975A123809220. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T17975A17966347.en.
- McCarthy, T., Mallon, D., Jackson, R., Zahler, P. & McCarthy, K. (2017). Panthera uncia. The IUCN Red List of Threatened Species 2017: e.T22732A50664030. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2017-2.RLTS.T22732A50664030.en.
- IUCN SSC Amphibian Specialist Group. (2020). Rana pyrenaica. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T19183A89697250. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T19183A89697250.en.
- Schoppe, S., Katsis, L. & Lagrada, L. (2019). Manis culionensis. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T136497A123586862. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T136497A123586862.en.
- Merckx, V. S., Hendriks, K. P., Beentjes, K. K., Mennes, C. B., Becking, L. E., Peijnenburg, K. T., … & Schilthuizen, M. (2015). Evolution of endemism on a young tropical mountain. Nature, 524(7565), 347-350.
Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.