Klasyfikacja węży morskich – poznaj lepiej te niezwykłe gady

Węże morskie, zwane też wężami rafowymi, to podrodzina gadów całkowicie przystosowanych do życia w wodzie. Większość z nich jest wrażliwa na lądzie i rzadko wychodzi z wody. Dlaczego? Ponieważ ich ciała przystosowały się do pływania, a taka budowa utrudnia pełzanie. Klasyfikacja węży morskich wskazuje, że stanowią one rodzinę najbardziej jadowitych węży świata (Elapidae).

Ta rodzina obejmuje również ich kongenerów (tj. organizmy tego samego gatunku): kobry, mamby i węże koralowe. Chcesz dowiedzieć się więcej o tych fascynujących zwierzętach? czytaj dalej!

Węże morskie, ale nie atlantyckie

Te węże przystosowały się do życia morskiego. Chociaż regiony Karaibów byłyby idealnym siedliskiem dla tych zwierząt, nie spotkamy ich w Oceanie Atlantyckim. Dlaczego?

Gady te żyją w Oceanie Spokojnym i Indyjskim, od Japonii po Nową Zelandię i od Afryki Południowej po Amerykę Środkową. Uważa się, że ich nieobecność na Atlantyku wynika z faktu, że fizycznie nie są w stanie dotrzeć do tego regionu. Wydaje się, że Przesmyk Panamski działa jak bariera geologiczna, która trzyma je z dala od Atlantyku.

W każdym razie nie zapobiegło to rozprzestrzenianiu się węży morskich. Grupa ta charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną, a ich klasyfikacja obejmuje około 62 gatunków należących do 17 różnych rodzajów. Największym z nich jest rodzaj Hydrophis.

Istnieją dwie podrodziny węży morskich:

• Hydrophiinae lub Hydrophis – obejmuje większość gatunków. To całkowicie morskie gady, które nie muszą wychodzić na powierzchnię, chyba że oddychają, ponieważ w przeciwieństwie do ryb nie mają skrzeli. Mogą przetrwać pod wodą do pięciu godzin.
• Laticaudinae lub kraits morski – z jednym reprezentatywnym rodzajem o nazwie Laticauda, obejmuje osiem gatunków. Zwierzęta rozmnażają się na lądzie.

Przeanalizujemy teraz każdą z tych dwóch głównych kategorii.

Hydrophis, największa grupa w klasyfikacji węży morskich

Węże morskie wykazują duże różnice anatomiczne w porównaniu z ich ziemskimi odpowiednikami. Na przykład wszystkie z nich mają spłaszczony ogon w kształcie wiosła, który pomaga im pływać, a ich ciała są ściśnięte- spłaszczone, jak u węgorza.

Dorosłe osobniki większości gatunków z tej podrodziny osiągają od 120 do 150 centymetrów długości. Jednak największe okazy mogą osiągać nawet 3 metry długości, podobnie jak dorosłe osobniki gatunku Hydrophis spiralis.

W przeciwieństwie do gatunków węży lądowych, które mają nachodzące na siebie łuski, którą pomagają chronić przed ścieraniem podczas pełzania, łuski większości pelagicznych węży morskich nie pokrywają się.

Jest to ogólna zasada, od której jest jednak wyjątek. Stanowią go niektóre gatunki zamieszkujące rafy koralowe, które mają łuski nasiąknięte, dzięki którym chronią swoje ciało przed otarciami powodowanymi przez rafę koralową.

Hydrophis są mięsożerne. Żywią się rybami, zwłaszcza węgorzami, ale także mięczakami, skorupiakami, a nawet ikrą ryb. Aby polować, wstrzykują w ofiarę jad. Ofiara wkrótce potem umiera z powodu toksycznego działania substancji w nim zawartych.

Inną różnicą między podrodziną Hidrophis a innymi wężami jest sposób ich rozmnażania. Ta podrodzina obejmuje osobniki jajożerne, to znaczy, że ich młode rozwijają się i wykluwają się wewnątrz matki. Zwykle samice rodzą 7–9 młodych. Istnieją jednak wyjątki dotyczące niektórych gatunków z bardzo licznym potomstwem.

Jad węży morskich jest bardzo silny. Przewyższa on jad kobr, ponieważ jest mieszanką neurotoksyn i miotoksyn. Wąż morski jest jednym z najbardziej jadowitych gatunków, ale ukąszenia u ludzi są rzadkie i zwykle są przypadkowe (sieci rybackie). Gatunek ten jest bowiem dość spokojny.

Węże z rodzaju Laticauda

To także węże morskie, nawet jeśli w tym przypadku nie spędzają całego życia w wodzie. Ich zwyczaje są zarówno wodne, jak i lądowe, lecz faktycznie rozmnażają się tylko na lądzie. W przeciwieństwie do okazów z drugiej podrodziny, są jajorodne i składają jaja na lądzie.

Nozdrza Laticaudas są umieszczone z boku, podczas gdy reszta węży morskich ma je w górnej części pyska, który wyprowadzają na powierzchnię, aby oddychać. Te węże morskie mogą zamknąć nozdrza zaworami podczas nurkowania.

Wszyscy członkowie tej podrodziny mają łuski brzuszne, które chronią ich podczas poruszania się na lądzie.

Gatunek żółtowargowy, znany również jako wiosłogon żmijowaty (Laticauda colubrina), jest jednym z najbardziej reprezentatywnych. Zamieszkuje tropikalne wody Indo-Pacyfiku. Wyróżnia się ponadto długim korpusem – prawie cylindrycznym – z jednolitymi czarnymi i srebrnymi paskami.

Jak widzieliśmy, klasyfikacja węży morskich pozwala nam wyróżnić dwie główne podrodziny o różnych cechach. Te gady rozwinęły niesamowite adaptacje do środowiska wodnego.