Dlaczego futro lisa polarnego zmienia kolor?

Ekstremalne środowiska wymagają ekstremalnych przystosowań. Zamarznięte tundry Arktyki, pozbawione schronienia i z niewielką ilością pożywienia dla drapieżników i ofiar, są jeszcze bardziej niegościnne dla tych gatunków, które wychodzą w nocy na polowanie. Spośród wszystkich strategii narzuconych przez te warunki, zmiany koloru futra lisa polarnego należą do najbardziej znanych.

Co jest powodem tej zmiany i dlaczego jest ona tak uderzająca? Jest to strategia, którą wiele gatunków dzieli z lisem arktycznym, i która wyjaśnia wiele kwestii związanych ze środowiskiem i ekosystemem, dlatego warto ją zbadać. Nie przegapcie tego.

Charakterystyka lisa polarnego

Lis polarny lub lis arktyczny (Vulpes lagopus) to ssak zamieszkujący tundry północnej Eurazji i Ameryki Północnej. W wieku dorosłym te ssaki zwykle mierzą od 35 do 55 centymetrów od głowy do ogona, a średnia masa ciała wynosi od 1,5 do 9,4 kilogramów. Samce są większe niż samice.

Lisy arktyczne są zwierzętami energicznymi, które są bardzo aktywne przez cały rok (tzn. nie hibernują). Są nocne, wychodzą w nocy, aby polować na małe gryzonie i ptaki dzięki niesamowitemu widzeniu w nocy i wyrafinowanemu zmysłowi węchu.

Jednak lis polarny jest bardziej skłonny do żerowania oportunistycznego niż do polowania.

Ssaki te są samotnikami, chociaż w sezonie rozrodczym spotykają się zawsze z tym samym partnerem. Ciąża trwa 50-55 dni, a samica rodzi mioty od 6 do 12 młodych. Lis polarny osiąga dojrzałość płciową w wieku 10 miesięcy, chociaż młode zostają oddzielone od matki w wieku 8 miesięcy.

Dlaczego futro lisa polarnego zmienia kolor?

Niesamowite futro lisa polarnego jest jedną z jego adaptacji do ekstremalnego klimatu, w którym żyje. Zimą jest gęsty i biały jak śnieg, po którym stąpa, natomiast w cieplejszej porze roku staje się krótsza i szarobrązowa.

Grubość futra tego lisa pełni również określoną funkcję: jest tak gęsta, że pozwala na gromadzenie się powietrza między włosami, w sposób zapobiegający rozpraszaniu ciepła ciała. To samo dzieje się z innymi gatunkami, takimi jak pardwa górska, która nadymając pióra zatrzymuje powietrze między nimi.

Kamuflaż i przetrwanie

Zmiana koloru futra lisa polarnego nie jest przypadkowa, ale odpowiada potrzebom przetrwania tego psowatego. Dwie główne funkcje, które spełnia, to:

1. Kamuflaż — zimą siedliskiem lisa polarnego jest niekończąca się tafla lodu. W tym czasie rozwija swoją białą sierść, ale gdy nadejdzie odwilż, będzie to zbyt widoczne. Wtedy też jego futro zmienia odcień na brązowy, co pozwala mu ukrywać się wśród roślin i skał.
2. Przetrwanie: ten kamuflaż jest kluczem do polowania i pozostania niezauważonym przez większe drapieżniki. Ponadto latem potrzebuje sierści, która jest bardziej odpowiednia na wzrost temperatury.

Zimą, na przykład, lisy te często podążają za niedźwiedziami polarnymi na żer. Unikają w sten sposób po drodze wilków i sów śnieżnych, ich naturalnych zagrożeń. Kolor ich futra pozwala im pozostać ukrytymi w bezmiarze śniegu.

Zagrożenia ze strony człowieka

Obecnie lis polarny jest sklasyfikowany w kategorii najmniejszej troski (LC) zgodnie z Czerwoną Listą Gatunków Zagrożonych IUCN (Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody). Chociaż zwierzęta te są przystosowane do środowisk zamieszkanych przez ludzi, a ich populacja pozostaje stabilna, nie są one wolne od zagrożeń, takich jak:

• Łowiectwo: futro lisa polarnego było kiedyś towarem luksusowym, którym handlowano. Na szczęście populacje tego psowatego nie są już nim tak dotknięte, chociaż praktyka ta nadal jest stosowana.
• Zniszczenie jego siedliska: inwazja ludzi na tereny łowieckie często powoduje, że małe gryzonie, którymi żywi się ten ssak, stają się rzadkością, zmuszając go do poszukiwania nowych miejsc żerowania.
• Hodowla domowa: hodowla lisów polarnych w celu wykorzystania ich jako zwierząt domowych, a także usunięcia ich ze środowiska, stanowi zagrożenie dla ich gatunku, ponieważ nie przeszły one procesu udomowienia. Osobniki trzymane w niewoli zwykle cierpią na wysoki poziom stresu i mogą przenosić choroby na dzikie populacje i ludzi.
• Zmiana klimatu: w Arktyce temperatury rosną 2 razy szybciej niż w pozostałej części planety. Powoduje to kurczenie się powierzchni lodu morskiego, wzrost poziomu morza i topnienie wiecznej zmarzliny, co przekłada się na mniejsze terytorium dla żyjących w nim gatunków.