5 ciekawostek, których nie wiedziałeś o jeżach

Napisane i zweryfikowane przez biologa Silvia Conde

Ostatnia aktualizacja: 22 lutego, 2024

Jeże to małe, kolczaste ssaki występujące w Europie, Azji i Afryce. Można je również znaleźć w Oceanii – ze względu na ich przypadkowe wprowadzenie – a także w Ameryce.

Obecnie istnieje 16 różnych gatunków jeży, a wiele z nich jest hodowanych w niewoli. Popularnym gatunkiem jest jeż afrykański, mała, kolczasta kulka charakteru, która nie pozostawia nikogo obojętnym.

Jak wyglądają jeże i jak żyją?

Jeże mają zaokrągloną sylwetkę, mogą ważyć około kilograma i mierzyć od 130 do 300 milimetrów długości. Poza tymi wymiarami, samce są zwykle większe niż samice.

Ssaki te mają ciało pokryte piórami, które składają się z pustych w środku zrogowaciałych włosów. Pióra są obecne na całym grzbiecie zwierzęcia, z wyjątkiem obszaru twarzy, który kończy się ruchomym spiczastym pyskiem, małymi oczami i prostymi, zaokrąglonymi uszami.

Ich przednie nogi są dłuższe niż tylne, które są większe i mają opuszki na każdej stopie – podobnie jak psy. Większość jeży to zwierzęta nocne, śpiące przez większą część dnia w wysokiej trawie lub w norach, które kopią w ziemi dla ochrony.

Zamieszkują różnorodne obszary, od wiecznie zielonych lasów, lasów liściastych i ich obrzeży, otwartych przestrzeni z zaroślami, a nawet obszarów pustynnych. Występują zarówno w zimnym, jak i ciepłym klimacie, choć nie tolerują ekstremalnych temperatur. Teraz, gdy wiesz już ogólnie, jak wygląda jeż i gdzie żyje, nie przegap tych ciekawostek na ich temat.

W przeciwieństwie do innych gatunków, takich jak jeżozwierz, jeże nie bronią się przed napastnikami, wypuszczając swoje pióra. Prawdą jest jednak, że młodsze osobniki mogą zrzucić swoje pióra w pierwszym roku życia lub nawet stracić je z powodu stresu lub choroby.

Ich strategią obronną jest zwijanie się w nieprzeniknioną kulę jako środek odstraszający drapieżniki. Jeże mają średnio od 5000 do 7000 piór, które mogą wyciągać lub chować dzięki mięśniom grzbietu.

2. Odporność na jad węża?

Ssaki, które żywią się jadowitymi wężami, takie jak kilka gatunków oposów, mangusty, łasicowate, skunksy i 2 gatunki jeży, mają wspólne przystosowania, aby oprzeć się toksycznemu działaniu jadu swoich ofiar.

3. Mają bardzo dobry słuch

Jeże są w stanie odbierać dźwięki o wysokiej częstotliwości, rejestrując tony do 45 kHz – ludzie słyszą najwyżej 20 kHz – co pozwala im wykrywać dźwięki małych ofiar pod ziemią. Porozumiewają się ze sobą za pomocą wysokich pomruków i pisków, ponieważ są wrażliwe na nagłe dźwięki i ruchy.

4. Jeże mają również dobry węch

Ich zmysł węchu jest również bardzo dobrze rozwinięty. Jeże używają go do znajdowania pożywienia, podążania za śladami, poszukiwania partnerów, lokalizowania terenu i innych zwierząt. Zapachy odgrywają bardzo ważną rolę w życiu jeży, w rzeczywistości zwierzęta te często wykonują bardzo szczególne zachowanie, gdy są narażone na nowy zapach.

Kiedy jeże napotykają obiekt, który wydziela nowy zapach, gryzą go i wytwarzają rodzaj spienionej śliny, którą następnie nakładają na pióra na grzbiecie, skręcając ciało i liżąc się językiem.

Zachowanie to znane jest jako samooczyszczanie. Natura tego zachowania jest niejasna, ale uważa się, że służy ono jako mechanizm kamuflażu.

5. Jeże mogą hibernować

W naturze jeże mają okres aktywności i fazę hibernacji, która zbiega się z najzimniejszymi miesiącami zimy, kiedy brakuje pożywienia. Zależy to od klimatu, w którym żyją, ponieważ w cieplejszych miejscach okres hibernacji może być opóźniony lub nawet w ogóle nie hibernować.

Podczas hibernacji u jeży zachodzi szereg zmian fizjologicznych. Temperatura ich ciała spada o kilka stopni, przestają się poruszać, a ich oddech i tętno znacznie zwalniają. Ponadto pozostają zwinięte w kłębek, z piórami skierowanymi na zewnątrz.

Aby przezwyciężyć okres hibernacji, ważne jest, aby zwierzęta te miały dobry zapas tłuszczu, który pozwoli im uzyskać energię do minimalnych funkcji życiowych.

Są to jedne z najbardziej uderzających cech jeży, ale nie jedyne. Niezbędne jest poznanie specyfiki wszystkich gatunków zwierząt na Ziemi, ponieważ jest to pierwszy krok w kierunku ich ochrony.