Zespół Hornera u psów: objawy, diagnoza i profilaktyka

Napisane i zweryfikowane przez biologa Ana Díaz Maqueda

Napisany przez Ana Díaz Maqueda

Ostatnia aktualizacja: 14 grudnia, 2022

Zespół Hornera u psów jest patologią, która wpływa na nerwy łączące oko z mózgiem oraz na mięśnie twarzy. Na ogół objawia się tylko po jednej stronie twarzy, ale w rzadkich przypadkach może być obustronna.

Chociaż jest to choroba występująca u psów każdej rasy, to golden retriever i cocker spaniel mają większą częstotliwość jej występowania. W dalszej części artykułu dowiesz się, co powoduje tę dolegliwość, jakie są najczęstsze objawy kliniczne i jakie są możliwości zapobiegania jej.

Co to jest zespół Hornera?

Zespół Hornera to tak naprawdę grupa nieprawidłowości, które wpływają na ruch pewnych mięśni powięziowych. Jest to spowodowane wadliwym działaniem nerwów, które regulują te ruchy, przez co stają się one nieregularne i przesadne.

Przyczyny zespołu Hornera u psów

Zespół Hornera u psów występuje, gdy jeden z nerwów prowadzących oka do mózgu zostaje uszkodzony. Chociaż istnieje wiele czynników, istnieją 3 najczęstsze urazy, które mogą wywołać ten zespół. Są one wymienione poniżej.

1. Uraz centralny (pierwszego rzędu)

W przypadku urazu centralnego nerw jest uszkodzony gdzieś przed opuszczeniem rdzenia kręgowego. Najczęstsze przyczyny to guzy kręgosłupa, guzy mózgu

Takie zmiany mogą być wynikiem urazów, udarów, nowotworów czy chorób zapalnych. Jednak dość rzadko zdarza się, że te zaburzenia układu nerwowego prowadzą do zespołu Hornera.

2. Uszkodzenie zwojów przednich (drugiego rzędu)

Uszkodzeniu uległy nerwy prowadzące z rdzenia do synapsy – połączenia pomiędzy jednym neuronem a drugim. Urazy te powstają w wyniku urazów szyi, guzów w odcinku szyjnym, zawałów lub procesów zapalnych. Do tego typu uszkodzeń może też dojść w wyniku operacji klatki piersiowej, uduszenia lub ugryzienia.

3. Uszkodzenie pozazwojowe (trzeciego rzędu)

Uraz następuje pomiędzy synapsą a okiem. Najczęstszą przyczyną tego typu urazów jest czyszczenie ucha psa ze zbyt dużą siłą lub uszkodzenie ucha środkowego. Jednak większość zmian zwojowych ma nieznaną przyczynę.

Większość psów z zespołem Hornera ma zmiany zwojowe. W rzeczywistości duża część przypadków jest spowodowana zapaleniem ucha, ponieważ nowotwory i rany w tym obszarze ucha nie mają tendencji do powodowania problemów z nerwami.

Objawy kliniczne zespołu Hornera u psów

Objawy kliniczne zespołu Hornera są bardzo podobne do innych patologii ocznych. Aby postawić właściwą diagnozę, absolutnie konieczna jest interwencja lekarza weterynarii specjalizującego się w neurologii.

Objawy widoczne u psów z tą chorobą koncentrują się w dotkniętym oku, a w niektórych przypadkach także w jego sąsiedztwie. Niektóre z najczęstszych to:

• opadająca powieka.
• Zwężenie źrenic lub mioza.
• Zapadnięte oko lub wytrzeszcz oczu.
• Odsłonięta lub opadnięta trzecia powieka, znana również jako nadwrażliwość spojówek.

Wiele uszkodzeń neurologicznych lub działanie niektórych leków może powodować takie same objawy kliniczne. Z tego powodu niezwykle ważne jest, by oprócz zwykłego lekarza weterynarii zwierzę zbadał także neurolog.

Specjalistyczna diagnoza

Każdy lekarz weterynarii może zdiagnozować zespół na podstawie objawów klinicznych. Ponieważ jednak mogą one występować w wielu patologiach, kluczowe jest ustalenie, co dzieje się neurologicznie i gdzie doszło do zmiany.

Ogólnie szacuje się, że około połowa wszystkich przypadków zespołu Hornera u psów ma podłoże idiopatyczne. Oznacza to, że nie ma jednoznacznej przyczyny, ponieważ uszkodzenia mogą być spowodowane różnymi patologiami lub wcześniejszymi urazami.

Lekiem diagnostycznym jest fenylefryna. Podaje się kilka kropli do oka i jeśli wszystkie objawy znikną, oznacza to, że uszkodzenie nastąpiło na poziomie postganglionowym. Jeśli oko nie reaguje, konieczne są dalsze badania diagnostyczne.

Zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej, badania krwi, inne testy farmakologiczne, a nawet rezonans magnetyczny mogą być konieczne do znalezienia zmiany powodującej zespół. Po stwierdzeniu niedopasowania nadchodzi czas na określenie sposobu postępowania i możliwych metod leczenia.

Leczenie i zapobieganie zespołowi Hornera u psów

Leczenie zespołu Hornera zależy od miejsca, w którym doszło do uszkodzenia neurologicznego. Najczęściej leczenie nie ma większego znaczenia, ponieważ ciało jest w stanie samo poradzić sobie z tym uszkodzeniem. Jednak w przypadku nowotworów rokowania są niepomyślne i może być konieczna interwencja chirurgiczna lub podanie chemioterapii.

Kiedy przyczyną uszkodzenia nerwu jest zapalenie ucha, choroba rdzenia kręgowego lub proces zapalny, pierwszą rzeczą, którą należy zrobić, jest opanowanie tego stanu. Następnie podaje się leki kontrolujące objawy, takie jak fenylefryna, a także sztuczne łzy, by utrzymać nawilżenie oka. W takich sytuacjach zespół zwykle ustępuje po około 6 miesiącach.

Większość przypadków psów cierpiących na zespół Hornera ma przyczyny idiopatyczne. Oznacza to, że nie jest znana przyczyna tego syndromu i że pojawia się on po prostu z dnia na dzień. Jak możesz sobie wyobrazić, sprawia to, że leczenie jest bardzo skomplikowane, a rokowania zależą od tego, jak pies zareaguje na leki.

Zdarza się, że pies został ugryziony w okolice szyi lub doznał silnego szarpnięcia za ucho podczas bójki. Może to spowodować syndrom. Z czasem, gdy uraz się zagoi, syndrom zniknie. W każdym razie najlepszą profilaktyką są regularne wizyty u weterynarza oraz dbałość o zdrowie oczu i uszu.