Psie lęki – jak pomóc zwierzęciu się z nimi uporać?

Psie lęki to problem, którego nie należy lekceważyć. Psy czują i cierpią bowiem w sposób bardzo zbliżony do ludzi. Złe doświadczenia z przeszłości, niespodziewane zmiany czy też stresująca sytuacja mogą wywołać u naszego pupila bardzo silne stany lękowe.

Wiedza o tym, jak sprawić, by psie lęki nie wystąpiły albo szybko ustąpiły, pomoże Ci uchronić zwierzę przed stresującymi doświadczeniami. Te mogą bowiem bardzo negatywnie wpłynąć na jego psychikę.

Jeśli chcesz, by Twój pies był zdrowy i cieszył się dobrym samopoczuciem, zrób wszystko, co w Twojej mocy, by zaoszczędzić mu niepotrzebnego stresu. Podpowiemy Ci, jak to zrobić!

Psie lęki, fobie i strach

Czym jest strach?

Strach jest odpowiedzią autonomicznego układu nerwowego (zwanego też wegetatywnym) – części systemu nerwowego, która odpowiada za kontrolę mimowolnych działań.

W przeciwieństwie do somatycznego układu nerwowego powoduje on reakcje niezależne od woli organizmu, na przykład wydzielanie soków żołądkowych, perystaltykę jelit, stan źrenic, czynności serca, oddychanie itp.

Mimowolna odpowiedź generowana przez autonomiczny układ nerwowy może powodować odruch ucieczki, paraliż mięśni albo szereg innych reakcji fizjologicznych na atak lub bezpośrednie zagrożenie.

Pamiętajmy, że strachu nie da się wyeliminować z życia żywych stworzeń. Jest to naturalny, wrodzony stan emocjonalny stanowiący odpowiedź na bodźce zewnętrzne niosące ze sobą poczucie zagrożenia.

• Strach, czyli naturalna reakcja obronna na bodziec zagrożenia, jest uruchamiany w celu zapewnienia przetrwania zwierzęcia w niebezpiecznych sytuacjach.
• W obliczu strachu każdy organizm reaguje w inny sposób. Strategii na ostateczne przygotowanie się do walki bądź ucieczki w jak najkrótszym czasie może być naprawdę wiele.

Kiedy strach staje się uporczywy albo jest owocem jednego konkretnego bodźca, możemy wówczas mówić o fobii. W przypadku zwierząt może ona być reakcją na przykład na określone miejsca lub przedmioty.

Czym jest lęk?

Lęk – w odróżnieniu do strachu – to reakcja patologiczna. Bywa ona przyczyną ogólnego pogorszenia kondycji psychicznej (zarówno u ludzi, jak i u zwierząt). Psie lęki są wynikiem wewnętrznego procesu nie związanego z bezpośrednim zagrożeniem.

Stany lękowe uwalniają się głównie w obawie przed przyszłymi, nieznanymi dotąd sytuacjami. Bywają one zatem wytworem niepewności i wyobraźni.

Stanom lękowym towarzyszą reakcje podobne do tych właściwych strachowi. Najczęściej spotykanym lękiem u psów jest lęk przed rozstaniem z właścicielem na dłuższy okres czasu.

Psie lęki – najczęstsze przyczyny

Strach, fobie i lęki mają u każdego osobnika inny wymiar oraz charakteryzują się inną gamą objawów. To też bardzo komplikuje ich poprawną klasyfikację. Istnieje jednak grupa częstych i typowych symptomów wskazujących na to, że Twój pupil zmaga się z lękami.

• Choroba lub bolesne urazy mogą zwiększyć poziom lęku u zwierząt. Przedłużający się ból i złe samopoczucie mogą doprowadzić do rozwoju fobii i poważnych stanów lękowych.
• Zmiany w obrębie układu nerwowego wywołane wiekiem lub chorobami zakaźnymi ośrodkowego układu nerwowego mogą prowadzić do nienaturalnego, irracjonalnego bądź dziwnego zachowania psa, a nawet do występowania fobii i stanów lękowych.
• Wyjątkowo traumatyczne przeżycie może pozostawić trwały ślad w psychice zwierzęcia. Psie lęki nasilają się w takich sytuacjach głównie w miejscu traumatycznego doznania lub w obecności ludzi z nimi powiązanymi.
• Izolacja lub maltretowanie psa w szczenięcym wieku, w pierwszych 14 tygodniach życia, może w znacznym stopniu wpłynąć na osobowość zwierzęcia. Jego charakter może stać się nerwowy i podatny na stany lękowe oraz depresję.
• Powtarzające się epizody porzucenia zwierzęcia bywają przyczyną lęku separacyjnego. Ten problem psychiczny jest bardzo popularny u zwierząt, które wielokrotnie znalazły się w schronisku.

Przeczytaj także artykuł: Techniki relaksacyjne dla zwierząt

Objawy stanów lękowych u psa

Jeśli w przeszłości Twój pies doświadczył bardzo stresujących, trudnych sytuacji, prawdopodobnie rozwinie on osobowość zależną, podatną na stany depresyjne, lęki czy fobie.

Prawidłowe rozpoznanie objawów jest konieczne, aby szybko i skutecznie uśmierzyć psie lęki. W wielu przypadkach szybka reakcja może nawet uratować życie Twojego zwierzaka.

• Nawet bardzo małe lęki lub niepokój mogą doprowadzić do drżenia ciała zwierzęcia, chowania ogona, utraty energii, a nawet do ucieczki.
• W sytuacjach ataku paniki pies jak najszybciej ucieka w bezpieczne miejsce, gdzie może zacząć rozwijać zachowania autodestruktywne. Na przykład może wygryzać sobie rany na ciele, skomleć bez chwili wytchnienia. Równie dobrze może też utracić kontrolę nad załatwianiem potrzeb fizjologicznych.
• W skrajnych przypadkach może wystąpić również reakcja ze strony współczulnego układu nerwowego. Ten stanowi część autonomicznego układu nerwowego, o którym wspomniano na początku artykułu. Częstymi dolegliwościami w takim przypadku są między innymi biegunka lub nietrzymanie moczu.

Czy psie lęki należy leczyć?

Niewiele osób wie, że psie lęki – zwłaszcza te o dużym nasileniu – powinny zostać zdiagnozowane w przez lekarza weterynarii. Pamiętajmy, że istnieją odpowiednie leki, które pomogą złagodzić psie dolegliwości psychiczne.

Jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy okres czasu oraz stanowią zagrożenie dla zdrowia a nawet życia psa, wizyta u weterynarza jest niezbędna. Dzięki kuracji farmakologicznej Twój pupil odzyska dobre samopoczucie, a stany lękowe ustąpią.

Profilaktyka

Bez wątpienia nic nie działa lepiej na psychikę psa niż prawidłowa profilaktyka. Staraj się nie fundować swojemu zwierzęciu stresowych sytuacji. Zwłaszcza unikaj powtarzania zdarzeń, które już wcześniej zaowocowały atakami paniki bądź lęku u Twojego czworonoga.

Jeśli jednak nie da się uniknąć stresowej sytuacji, zrób wszystko, aby jak najlepiej uspokoić zwierzę. W tym celu możesz je przytulać, dać mu ulubione smakołyki itp. Wiedząc, że jesteś z nim, będzie mu łatwiej odgonić lęki i nadmierny stres.