Pałeczka okrężnicy - bakterie u ssaków

Napisane i zweryfikowane przez biologa María Muñoz Navarro

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Pałeczka okrężnicy jest bakterią, która naturalnie żyje w zwierzętach. Ale istnieją też patogenne szczepy, które powodują choroby jelitowe. Dlatego ważne jest, aby unikać zarażenia siebie i naszych zwierząt domowych.

Prawdopodobnie słyszałeś o pałeczkach okrężnicy (bakterie E. coli). Być może dlatego, że sam odczuwałeś dyskomfort, który powodują lub dlatego, że znasz kogoś, kto cierpiał z ich powodu. Czy wiesz, że zwierzęta hodowlane są nosicielami tej bakterii?

Pałeczki okrężnicy są uważane za najlepiej przebadane wolno żyjące bakterie. Większość istniejących szczepów znajduje się w okrężnicy ssaków i ptaków (gdzie nie powodują chorób, a raczej pomagają w przeprowadzaniu procesów trawiennych). Jednak poza przewodem pokarmowym powodują infekcje tkanek i narządów wrażliwych na toksyny ze szczepów chorobotwórczych.

Poniżej opowiemy Ci więcej o tym interesującym patogenie, który może pojawiać się zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.

Pałeczka okrężnicy: patogen

Istnieje wiele serotypów, które powodują te zaburzenia jelitowe. Jednym z najlepiej przebadanych szczepów chorobotwórczych do tej pory jest Escherichia coli, która wytwarza toksyny Shiga lub STEC. Ten typ bakterii najlepiej rozwija się w temperaturach od 7ºC do 50ºC.

W obrębie szczepu STEC znajduje się serotyp O157: H7, który jest związany z poważnym wrzodzejącym zapaleniem jelita grubego (CH) i zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS), które wystąpiły w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w 1983 r.

U ludzi zakażenie pałeczkami okrężnicy powoduje ból brzucha, biegunkę, a następnie gorączkę i wymioty oraz inne dolegliwości.

Lubi zwierzęta

STEC znajdują się w przewodzie pokarmowym i są wydalane z kałem wielu różnych gatunków, w tym zwierząt gospodarskich (takich jak owce, kozy i świnie), a także innych ssaków (kotów, psów) i ptaków (indyki i kury). Bydło jest najważniejszym nosicielem STEC pochodzenia zwierzęcego.

Sposoby przenoszenia i źródło infekcji

Będąc mikroorganizmem występującym w układzie pokarmowym do jego przenoszenia dochodzi poprzez żywność i wodę zanieczyszczoną kałem. Większość tych patogennych szczepów odpowiada za objawy zapalenia jelita grubego i może również powodować poważniejsze zaburzenia, takie jak zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS), który pojawia się, gdy toksyna dostaje się do krwioobiegu.

U bydła głównymi źródłami infekcji są: woda pitna, żywność i środowisko. Zatem dzikie zwierzęta lub zwierzęta domowe, które żyją na tym samym obszarze co bydło – również będą nosicielami bakterii.

U ludzi do zakażenia dochodzi przez jedzenie lub kał. Zdarzały się przypadki zwierząt domowych, które przekazały bakterie swoim właścicielom poprzez odchody. Spożywanie owoców i warzyw również może być sposobem zakażenia. Na pewnym momencie uprawy lub ich zbierania miały one kontakt z odchodami zwierząt przenoszących szczep.

Ponieważ zwierzęta są naturalnymi nosicielami tej bakterii spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa i produktów mlecznych, a także obchodzenie się z zanieczyszczoną żywnością i przyborami kuchennymi używanymi do jej przygotowania stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi i wzrost szans na zarażenie.

Pałeczka okrężnicy – leczenie

Tak naprawdę nie istnieje leczenie antybiotykami, które są w stanie zabić tę bakterię. Najlepszą opcją jest włączenie do diety wystarczającej ilości płynów, aby uniknąć odwodnienia.

W przypadku zarażenia się HUS osoba musi zostać hospitalizowana. Pacjent będzie pod ciągłym nadzorem i konieczne będzie kontrolowanie utraconych elektrolitów i płynów, ponieważ nerki przestają normalnie funkcjonować.

Kontrola i zapobieganie

Prawidłowe zwalczanie STEC u zwierząt gospodarskich musi koncentrować się głównie na źródle zanieczyszczenia, czyli na nosicielu. W tym celu należy podjąć środki w celu ograniczenia kolonizacji jelit przez tę bakterię:

• Szczepionka.
• Modyfikacja diety.
• Leczenie probiotyczne.
  

Jeśli chodzi o ludzi środki zapobiegawcze koncentrują się na dobrej higienie i stosowanie się do wskazań bezpieczeństwa żywności wdrożonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO):

• Częste mycie rąk.
• Utrzymywanie kuchni w czystości.
• Poprawne mycie owoców i warzyw.
• Unikanie spożywania surowego mleka i niedogotowanych mięs.
• Stosowanie odpowiedniej temperaturę do obróbki żywności w celu zabicia bakterii (> 70ºC).

Zapobieganie to podstawa

Chociaż pałeczka okrężnicy jest bakterią, która powoduje poważne choroby nie należy zapominać, że większość mikroorganizmów tego typu jest częścią ciała ludzi i zwierząt. Oznacza to, że pomagają w zachodzeniu wielu procesów, takich jak na przykład wchłanianie składników odżywczych w jelicie.

Aby uniknąć zakażenia patogennymi szczepami musimy przestrzegać pewnych wytycznych dotyczących higieny i gotowania.