Strabizm u psa - poznaj przyczyny i leczenie
Strabizm u psów, podobnie jak u ludzi, jest zaburzeniem wzroku, które powoduje, że oczy nie podążają w to samo miejsce, w tym samym czasie. Choć powszechnie uznajemy to za wadę, to w niektórych kulturach zarówno u ludzi, jak i u zwierząt jest to zjawisko pożądane i wysoce cenione. Dowiedz się więcej na temat tego schorzenia wzroku u czworonogów.
Kiedy mówimy o defekcie, mamy zazwyczaj na myśli pewnego rodzaju deformację. Strabizm wskazuje na osłabienie mięśni oka, które prowadzą do zmiany kąta patrzenia. Czasami wywołane jest poważniejszą chorobą, np. nowotworem czy guzem.
Mięśnie gałki ocznej – najważniejsze informacje
Oczy ssaków są podtrzymywane przez sześć mięśni, co pozwala im wykonywać najróżniejsze czynności i ruchy. Mięśnie te dzielą się na trzy grupy:
- Mięśnie proste. Z kolei te wyróżniamy aż 4: mięsień górny, dolny, przyśrodkowy i boczny. Mięśnie te są wprowadzane do twardówki – białej części gałki ocznej – przez ścięgna.
Mięśnie górne i dolne sprawiają, że oko porusza się w lewo i w prawo. Przeciwnie, mięśnie przyśrodkowe i boczne pozwalają poruszać się gałce w górę i w dół.
- Mięśnie skośne. Tutaj wyróżniamy dwa mięśnie: górny i dolny. Działanie obu pozwala na ruch obrotowy oka, zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Za unerwienie odpowiadają kolejno nerw bloczkowy i okoruchowy.
- Mięsień dźwigacz powieki górnej. Znajduje się za gałką oczną, tworzy stożek mięśniowy na nerwie wzrokowym i umożliwia ruch powieki ku górze. Przyczep kończy znajduje się w tarczce górnej i skórze powieki górnej.
Strabizm – rodzaje zeza u ssaków
Efektem zeza jest zaburzenie widzenia stereoskopowego.
Prawidłowe funkcjonowanie wszystkich tych mięśni sprawia, że oczy poruszają się jednocześnie i w sposób skoordynowany. Istnieje kilka rodzajów zeza w zależności od pozycji zajmowanej przez dotknięte oko lub oczy. Wyróżniamy następujące rodzaje strabizmu:
- zez rozbieżny, gdzie oko jest skierowane na zewnątrz, odchylone jest w kierunku skroni;
- zbieżny, gdzie oko skierowane jest w kierunku nosa;
- ku górze,
- ku dołowi,
- zez skośny.
Strabizm u psów – najczęstsze przyczyny
Przyczyny zeza są wielorakie i nie we wszystkich przypadkach istnieje jedno rozwiązanie. To zaburzenie u psów najczęściej uważa się za ogromną wadę i defekt, chociaż czasami może być związane po prostu z rasą. Najpopularniejsze rasy psów, których dotyczy strabizm to Shar Pei, Wilczarz Irlandzki, Akita i Mops.
- Bardzo często schorzenie wywołane jest zastąpieniem (w trakcie rozwoju) mięśnia prostego przyśrodkowego, przez tkanką włóknistą, co uniemożliwia prawidłowy ruch oka.
- Inną przyczyną mogą być choroby związane z układem odpornościowym, prowadzące nierzadko do strabizmu. Tak jest w przypadku autoimmunologicznego zapalenia mięśni. Patologia ta charakteryzuje się przenikaniem komórek zapalnych do mięśni. Kiedy występuje to w mięśniach oka, może prowadzić to do zeza.
- Pojawić może się też wytrzeszcz oczu.
- Problemy związane z gruczołem tarczycowym także mogą wywoływać strabizm u psów.
Nowotwory a strabizm u psów
Gałkę oczną (bulbus oculi) tworzą ściany, układ optyczny oraz naczynia krwionośne i nerwy.
Nowotwory narządów dodatkowych oka i powierzchni gałki ocznej są jedną z możliwych przyczyn zeza u psów. Nowotwór w okolicach gałki ocznej, a nawet w samym oku, może naciskać na różne mięśnie nawet poza tym obszarem. To spowodowałoby, że oko nie poruszałoby się w sposób prawidłowy.
- Wyróżnić możemy nowotwór płaskonabłonkowy rogowaciejący, czy między innymi chłoniaki gałki ocznej, które u psów i kotów bywają najczęściej wtórnym ogniskiem. Ale są to też gruczolaki czy brodawczaki.
- Inna kategorią są pierwotne nowotwory gałki ocznej i nerwu wzrokowego u psów, np. mięsaki, w tym pourazowe mięsaki gałki ocznej.
Inne przyczyny
Czasami przyczynami strabizmu u psów są bolesne urazy, w tym urazy głowy, oka poniesione podczas upadków czy wypadków samochodowych. Odnotowano kilka przypadków złamania kości jarzmowej – tej tuż pod okiem, która łączy czaszkę z szczęką, w efekcie czego wystąpił u psa zez.
Wreszcie, niektóre choroby (także genetyczne) lub zniekształcenia związane z układem nerwowym mogą powodować zeza u psów. Na przykład nieprawidłowe połączenie nerwowe lub poważne schorzenia, takie jak wodogłowie.
Leczenie zeza u psów
Leczenie zeza u psów będzie zawsze zależeć od przyczyny, która go powoduje. Kiedy chorobę wywołało pochodzenie i ma podłoże wrodzone, może być konieczny mały zabieg chirurgiczny lub po prostu terapia wzmacniająca mięśnie oka.
Z kolei, jeśli strabizm wywołała choroba, w wielu przypadkach nawet jeśli będziemy go leczyć – zez powróci przy innej okazji. Istotne bowiem będzie wyleczenie przyczyny, a nie objawu.
Niestety w wielu przypadkach dochodzi do stałego uszkodzenia mięśni. To najczęściej wymaga poważnych interwencji chirurgicznych i terapii. Koniecznie skonsultuj się z weterynarzem i specjalistą w tym zakresie. Nie pozostawiajmy naszych czworonożnych przyjaciół samych sobie z chorobami.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Allgoewer, I., Blair, M., Basher, T., Davidson, M., Hamilton, H., Jandeck, C., … & Shelton, G. D. (2000). Extraocular muscle myositis and restrictive strabismus in 10 dogs. Veterinary ophthalmology, 3(1), 21-26.
- Salinas, E. M., Rosales, M. D. L. L. M., & Estrada, X. Z. (2004). Caracterización histológica y ultraestructural de meningoencefalomielitis granulomatosa en dos perros. Veterinaria México, 35(4), 307-315.
- Salvador, C. R., & Martínez, M. E. G. (2013). Anatomía Veterinaria. 8. Anatomía del ojo (globo del ojo y órganos accesorios) en las especies domésticas. REDUCA, 5(2).
- Drobatz, K, Beal, M. & Syring, R. (2015). Manual de manejo del trauma en el perro y el gato. Inter-Médica: Buenos Aires.