Aflatoksyny – jak działają na organizmy żywe?

Napisane i zweryfikowane przez prawnika Francisco María García

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Aflatoksyny są mikotoksynami pochodzącymi od grzybów. Są one w wytwarzane głównie przez grzyby, takie jak aspergillus flavis, a. parasiticus, i puberulum penicillium. Aflatoksyny są również najbardziej znanym rodzajem mykotoksyn, dlatego są tak szeroko zbadane.

Aflatoksykoza jest to choroba wywoływana przez przyjęcie do organizmu aflatoksyn z pewnych grzybów. Najczęściej rozwijają się one w wilgotnych miejscach, gdzie w żywności (zwłaszcza zbożach) może rozwijać się pleśń.

Ziarna, które nie zostały prawidłowo przechowywane, stają się idealną pożywką do rozwoju tych toksycznych grzybów. Często słyszymy o przypadkach zatrucia zwierząt przez opisywane toksyny. W szczególności w przypadkach, gdy ze skażonych zbóż wytarzana jest żywność dla zwierząt (przykładowo karma dla psów).

Aflatoksyny – w jaki sposób powstają i w jakim rodzaju pożywienia mogą występować?

Aflatoksyny mogą zakazić żywność podczas dowolnego etapu procesu produkcyjnego. Może się to zdarzyć w chwili, gdy jedzenie zostaje zbierane, magazynowane lub przetwarzane.

Do najczęściej zanieczyszczonych pokarmów należą: ryż, jęczmień, żyto, kukurydza, orzeszki ziemne, orzechy włoskie, nasiona bawełny i sorgo. Największe znaczenie mają tu zawartość wody, wilgotność i temperatura przechowywania.

Kto może stać się ofiarą aflatoksyn?

Zwierzęta, takie jak prosięta, kaczki i koty są najbardziej wrażliwe na aflatoksyny. Psy, owce i indyki są również bardzo podatne na tę chorobę. Ludzie są z reguły raczej bezpieczni, ale mogą być one szkodliwe dla małych dzieci. Musisz być bardzo ostrożny z psami, ponieważ zdarzają się przypadki skażenia karmy dla psów.

Aflatoksyny – skutki zatrucia

Aflatoksyny wpływają bardzo szkodliwie na wątrobę. Szkody, które wyrządzają temu narządowi, mogą powodować wiele różnych objawów i poważnych, nieodwracalnych zmian. W niektórych przypadkach zatrucie tymi grzybami może być nawet śmiertelne.

Objawy zatrucia aflatoksynami

Objawy i ich intensywność aflatoksykozy zależą całkowicie od tego, ile i jak dawno temu zostały spożyte. Duże znaczenie ogrywa również to czy zostały spożyte przez poszczególny gatunek zwierzęcia, czy przez człowieka.

Aflatoksykoza – objawy zatrucia u psów.

Psy z reguły wykazują natychmiastowe objawy po spożyciu. Klasycznymi symptomami są wymioty i utrata apetytu. Objawy obejmują utratę wagi, krwawienie wewnętrzne i nagromadzenie się płynów w okolicy brzucha. W poważnych przypadkach konsekwencją może być nawet nagła śmierć.

Istnieją również chroniczne objawy, takie jak utrata masy ciała, utrata apetytu i wahania nastroju. Ponadto może również powodować niewydolność wątroby i problemy z krzepnięciem krwi.

Aflatoksykoza – objawy u innych zwierząt.

Zatrucie może powodować bardzo zróżnicowane objawy charakterystyczne dla różnych gatunków zwierząt. Jednakże najczęściej pojawiającymi się są:

• Problemy z wątrobą, takie jak marskość, zwłóknienie i nowotwory
• Uszkodzenie dróg żółciowych
• Niedokrwistość
• Żółtaczka
• Uszkodzenie nerek
• Mutacje w szpiku kostnym
• Problemy z ich układami endokrynologicznym i rozrodczym
• Choroby układu oddechowego
• Zmiany w układzie odpornościowym
• Osłabienie układu odpornościowego

Aflatoksykoza – objawy zatrucia u ludzi

Jeśli chodzi o ludzi, objawy zależą od wieku, płci i ogólnego stanu zdrowia. Ważne jest również, jak dużo aflatoksyn dana osoba przyjęła i jak dawno je spożyła.

Oto najczęstsze objawy spożycia nadmiernej ilości aflatoksyn w krótkim okresie:

• Uszkodzenie wątroby
• Bóle brzucha
• Problemy trawienia i wchłaniania pokarmów
• Wymioty
• Zmiany w stanie świadomości
• Napady padaczkowe
• Obrzęk płuc

Środki ostrożności

Pierwszą rzeczą, którą powinieneś zrobić, to prawidłowo hodować, zbierać i przechowywać żywność. Ważne jest spożywanie żywności wysokiej jakości, zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, ponieważ przeciętnemu człowiekowi trudno jest wykryć mikotoksyny w mięsie, serze i jajach.

Nigdy nie jedz ziarna ani innych pokarmów, które mają na sobie grzyby lub pleśń.

Leczenie

W chwili gdy masz już do czynienia z objawami zatrucia, to pierwszą rzeczą, którą musisz zrobić, to zaprzestać jeść skażoną żywność. Następną rzeczą jest rozpoczęcie leczenia objawów, z którymi się zmagasz.

Chodzi o to, że należy stosować tylko i wyłącznie leki, które mogą zmniejszyć objawy i problemy spowodowane przez zatrucie aflatoksyną. Niestety nie ma antybiotyków ani dedykowanych leków, które mogłyby poradzić sobie z aflatoksynami w organizmie.