Instynkt macierzyński lwic – czy są oddanymi matkami?

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

W dzisiejszych czasach przetrwanie dużych kotów jest ogromnym wyzwaniem ze względu na niszczenie siedlisk, kłusownictwo i zmiany klimatyczne. Na szczęście natura wyposażyła lwice w inteligencję, wszechstronność oraz instynkt macierzyński niezbędny do wypracowania strategii ochrony swoich młodych.

Niewiele zwierząt jest bardziej oddanych swojemu potomstwu niż lwice. Jako urodzony drapieżnik jest to oddany, odważny ssak o niezwykłej cierpliwości. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zachowaniu lwic na wolności, czytaj dalej.

Instynkt macierzyński lwic i strategia ochrony potomstwa

Na wolności lwica w rui może mieć wielu partnerów w swoim stadzie. Zaskakującym może się wydawać fakt, że w ciągu życia jedna samica rodzi średnio od 20 do 40 młodych. Krycie przez wiele samców może być najwcześniejszą strategią ochrony młodych.

Krycie przez różne samce zapewnia różnorodność genetyczną potomstwa. Jest to ważne, ponieważ zabijanie młodych jest w stadzie powszechnym zjawiskiem, na przykład w przypadku zmiany dominującego samca. W tym przypadku zmienność genetyczna potomstwa jest korzystna dla przetrwania młodych w stadzie.

Drugą strategią lwic w jednym stadzie jest ciąża wielu z nich w tym samym czasie. Dzięki temu mogą wspólnie opiekować się potomstwem co zwiększa szanse przetrwania młodych lwiątek.

Lwice ukrywają swoje młode przez pierwsze dwa miesiące

Tuż przed porodem lwica szuka jaskini z dala od stada, aby ukryć w niej swoje młode. Zwykle miot liczy do 4 młodych.

To niezwykłe, jak bezradne są ich młode w pierwszych dniach życia: są ślepe do 3-11 dnia życia. Dzięki doskonałemu instynktowi macierzyńskiemu lwica wprowadza je do stada dopiero w wieku około 8 tygodni, a zanim powróci do stada co dwa tygodnie zmienia swoją kryjówkę.

W tym okresie drapieżnikami, które zabijają większość młodych, są hieny, szakale, słonie i bawoły.

Lwice po porodzie zajmują się wyłącznie wychowywaniem młodych

Średni okres ciąży lwicy wynosi od 105 do 110 dni. W okresie poporodowym samice zazwyczaj nie są skłonne do kopulacji, dopóki ich młode nie dorosną i nie staną się niezależne.

Z tego powodu w środowisku naturalnym okres między kolejnymi porodami może wydłużyć się nawet do 3 lat. W niewoli ten czas może wynosić do roku. Karmienie młodych trwa zwykle około 8 miesięcy.

Wspólna opieka samic nad młodymi to konieczność dla pracującej lwicy

Jak wspomniano powyżej, samice z tego samego stada rodzą młode mniej więcej w tym samym czasie. Sprzyja to tworzeniu wspólnej sieci opieki, ochrony i karmienia potomstwa.

Dzięki takiemu rozwiązaniu matki często karmią cudze młode. Jeśli jednak różnica wieku między młodymi przekracza 3 miesiące, karmiąca lwica nie zaakceptuje młodszego potomstwa innych samic.

Behawioryści sądzą, że jest to spowodowane wspólnotowym charakterem opieki nad młodymi. Starsze i silniejsze młode będą spożywać więcej mleka, przez co młodsze będą nadarzone na śmierć z niedożywienia.

Poświęcenie lwic często bywa bezowocne, ponieważ większość młodych ginie

Surowe warunki panujące na wolności oznaczają, że od 40% do 80% młodych umiera w pierwszym roku życia. Dwie główne przyczyny to niedobór żywności i ataki drapieżników.

Zwykle drapieżnikami są szukające partnerek samce lwów wypędzonych z innych stad. Kiedy lew znajdzie nowe stado, musi najpierw walczyć z należącymi do niego samcami a jeżeli zostaje zwycięzcą zabija znajdujące się w nim młode.

Według ekspertów zabijanie młodych ma na celu szybszy dostęp do samic i zapewnienie transmisji genów atakujących samców. Lwice będą jednak walczyć na śmierć i życie, aby chronić swoje młode. Matki często bronią się w grupach.

Macierzyński instynkt lwic zapobiega zabijaniu młodych

Wśród lwów afrykańskich zabijanie młodych jest praktykowane przez atakujące samce, które starają się uzyskać tymczasowe, ale wyłączne prawa do krycia grupy samic.

Jednak dorosłe lwy azjatyckie – zamieszkujące lasy Gir w Indiach – żyją w grupach jednopłciowych, które wchodzą w kontakt z innymi głównie w celach rozrodczych. Ostatnio przeprowadzone badanie 70 dorosłych lwów azjatyckich ujawniło kilka form organizacji stadnej:

• Grupy żeńskie – 9 poddanych badaniu – wykorzystywały terytoria wyłączne, podczas gdy terytoria męskie – 11 stad – pokrywały się z obszarami, na których przebywały samice.
• Grupy wchodzą w interakcje podczas krycia (n = 76). W takich przypadkach samice łączą się w pary z wieloma rywalizującymi ze sobą partnerami.
• W rezultacie sąsiadujące ze sobą grupy samców, choć wrogie sobie nawzajem, były tolerancyjne wobec miotów, ponieważ ojcostwo nie było im znane. Ten system wydaje się zmniejszać ilość zabitych młodych. Ponadto prawdopodobnie urozmaica to również linię genetyczną miotów.

Badanie to podkreśla plastyczność behawioralną na poziomie etologicznym u tych samych gatunków żyjących w regionach o różnej dostępności zasobów. W końcu celem jest utrzymanie równowagi między zmiennością genetyczną a śmiertelnością młodych.

Jak widać, lwice są jednymi z najbardziej oddanych matek w królestwie zwierząt. Bez wątpienia natura nigdy nie przestaje nas zaskakiwać, ponieważ niektóre z ich zachowań są nawet bardziej wyrafinowane niż zachowania ludzi.