Czy zabieranie muszelek z plaży jest złe?

Napisane i zweryfikowane przez biologa Ana Díaz Maqueda

Napisany przez Ana Díaz Maqueda

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Choć może nam się wydawać, że plaże są ubogimi ekosystemami, to jednak jeśli chodzi o bogactwo gatunkowe, nie jest to prawdą. Na przykład, chociaż muszle mogą wydawać się nam niczym więcej jak szczątkami zwierząt, są one kluczowe dla równowagi i regeneracji tego typu środowiska. Czy uważasz, że zabieranie muszelek z plaży jest złe?

Być może nie zastanawiałeś się nad tym, ale masowe zabieranie tych egzoszkieletów może spowodować spustoszenie w ekosystemach morskich. Podobnie, choć możesz myśleć, że zabranie jednej muszli nie jest problemem, nie jesteś jedyną osobą, która to robi. Powiemy Ci więcej o znaczeniu muszli na plażach i o tym, dlaczego najlepiej zostawić je tam, gdzie są!

Muszle są ważną częścią ekosystemów przybrzeżnych

Ekosystemy plażowe są fundamentalną częścią znacznie większego biosystemu – oceanów. Jeśli pójdziemy dalej, to są one również kluczowe dla termoregulacji planety i wpływają na globalny klimat.

Piasek na plaży składa się między innymi z obojętnego gruzu niesionego przez rzeki do ich ujścia, mniej lub bardziej zniszczonych muszelek i resztek roślinnych, jak w przypadku Posidonia oceanica na wybrzeżach Morza Śródziemnego.

Chociaż można by pomyśleć, że zabieranie muszelek z plaży nie jest niczym złym, czyn ten ma bardzo negatywne konsekwencje dla środowiska, ze względu na ważną rolę tych elementów. Niektóre z funkcji muszelek to:

• Zapewniają dobry materiał do budowy gniazd dla ptaków morskich. Ponadto niektóre bezkręgowce używają ich jako osłonek ochronnych.
• Stanowią one dobrą, twardą powierzchnię, do której mogą przyczepić się wodorosty i nie są tak łatwo unoszone przez prądy. Podobnie, służą one trawom morskim (Posidonia oceanica, gąbki i inne mikroorganizmy.
• Wiele ryb używa ich jako schronienia i do odstraszania drapieżników.
• Spiralne muszle są niezbędne dla krabów pustelników.
• Kontrolują one transport różnych cząstek, takich jak zanieczyszczenia, metale ciężkie i węglan wapnia.
• Z czasem i w wyniku erozji będą one tworzyć skorupy przyszłych organizmów i część piasku na plażach.

Znikanie muszelek i turystyka

Wiele wydziałów biologii morza na różnych uniwersytetach bada bioróżnorodność stref międzypływowych. Są to obszary, które są pokryte wodą podczas przypływu i suche podczas odpływu.

Od kilku lat obserwuje się stały spadek bogactwa gatunków i różnorodności biologicznej, ale dlaczego? Badania przeprowadzone na plaży w Hiszpanii przez Uniwersytet Florydy odkryły przyczynę tego zjawiska.

Najbardziej uderzającą rzeczą, jaką odkryły badania, był drastyczny spadek liczby muszli na plażach w ciągu 30 lat. W tym czasie obecność muszli zmniejszyła się o 60% , podczas gdy napływ turystów wzrósł o 300%.

Badania wykazały również, że to właśnie w miesiącach letnich liczba muszli była najbardziej uszczuplona. To pokazuje, że to ludzie są głównym sprawcą znikania muszli z plaż i jego konsekwencji.

Problem ciągników plażowych

Każdej nocy na plażach, które w ciągu dnia są zatłoczone ludźmi, przejeżdżają ogromne traktory, aby oczyścić je z ludzkich odchodów. Ten rodzaj maszyn ma jeszcze jeden efekt: niszczenie muszli ze względu na ich duży tonaż.

Niemniej jednak należy przeprowadzić więcej badań, aby zobaczyć, jak działania człowieka wpływają na różne efekty na plażach świata. Faktem jest, że ludzie mają tendencję do zabierania muszelek z plaży, nie myśląc o tym i nie znając konsekwencji takich działań.

Czy zabieranie muszelek z plaży jest słuszne?

Plaże są ekosystemami w ciągłym procesie niszczenia, ale także budowy. Fale i pływy morskie niszczą plaże, a następnie przynoszą osady i szczątki organiczne, które je odbudowują. Krótko mówiąc, jest to stale zmieniające się i bardzo odporne środowisko. W rezultacie działania zewnętrzne, takie jak działania człowieka, spowodowały spustoszenie w ekosystemach przybrzeżnych. Przykładem tego jest:

• Urbanizacja na wybrzeżu.
• Zniszczenie naturalnych terenów nadmorskich pod budowę hoteli.
• Wykorzystanie piasku z plaży jako materiału budowlanego.
• Drapieżnictwo i wymieranie gatunków (usuwanie z plaży muszli, koralowców, rozgwiazd, ryb i innych zwierząt).
• Ciągły przepływ zanieczyszczeń, ścieków, brudów i toksycznych odpadów.

Wszystkie te fakty oznaczają, że dla wielu zwierząt życie na plaży nie jest już bezpieczne. W niektórych przypadkach zwierzęta te mogły przenieść się w inne miejsca, ale czasami nie miały innego wyboru, jak tylko zniknąć.

Jak widzieliśmy, innym problemem w ekosystemach przybrzeżnych jest zbieranie muszelek przez ludzi. Może Ci się wydawać, że jest dużo muszelek i że dobrze byłoby wziąć jedną. Być może tak jest, ale to samo myślą tysiące innych osób. Zabieranie muszli z plaży jest nieetyczne i może nawet przyczynić się do zmiany klimatu.

W jaki sposób muszle są związane ze zmianą klimatu?

Choć może się to wydawać nieprawdopodobne, muszle są również ogniwem w złożonym procesie cykli biogeochemicznych. Cykle te są odpowiedzialne za recykling i utrzymanie stabilności cząsteczek niezbędnych do życia. Dzięki nim zasoby stają się dostępne dla wszystkich zwierząt w łańcuchu pokarmowym. Jest to szczególnie ważne w morzu, ponieważ ocean zatrzymuje większość istniejącego CO₂.

Jednak cykle biogeochemiczne są regulowane przez kilka etapów, z których najważniejszym jest ponowna integracja składników odżywczych w środowisku. To ostatnie dzieje się, gdy muszla pozostaje na plaży i z czasem ulega rozpadowi, ale zostaje przerwane, gdy ktoś zabiera ją do domu, by zbierała kurz lub trafiła do kosza.

Muszle są częścią delikatnej równowagi, która tworzy sieci pomiędzy setkami organizmów, które mogą współistnieć na tej samej plaży. Muszla, która wydaje Ci się tak cenna, może być dobrym domem dla kraba pustelnika lub wodorostu, który się do niej przyczepi. Może też dostarczać składników odżywczych niezbędnych do rozwoju zwierząt morskich. Jednak po zabraniu jej z plaży można temu zapobiec.

Najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, gdy następnym razem zobaczysz muszlę, która Ci się podoba, jest zrobienie jej zdjęcia. W ten sposób będziesz mieć pamiątkę, nie odbierając możliwości wykorzystania jej dla innych żywych istot. Pamiętaj, że nasze działania mogą mieć wpływ na planetę w stopniu większym, niż możemy sobie wyobrazić. Bądź więc odpowiedzialny za swoje czyny i postaraj się je wynagrodzić w najlepszy możliwy sposób.